Dyddanwch yr Aelwyd/Can y Fam wrth Fagu ei Mab

Dyddanwch yr Aelwyd

gan Hughes a'i Fab, Wrecsam

"CAN Y FAM WRTH FAGU EI MAB."

Clyw! clyw fy anwyl fab,
Llais mam a gân i ti,
Aed hwn i'th galon dyner fwyn,
Ac nac annghofia fi,
O wyneb serchog glân,
A delw dy anwyl dad;
Gwerth mil o fydoedd i dy fam,
A'r harddaf fedd Ꭹ wlad.

A glywir byth fy mab
I sŵn y tabwrdd cas,
Neu liw neu lun yr hugan goch
Dy ddenu i'r gwaedlyd faes?
Ona!Ona!fymab,
Gwel ddagrau'th fam yn lli',
Os myn'd yn filwr wnei di byth,
Ti dori' nghalon i.

A'th dad cyn myn'd yn hen
A syrth i lawr i'r bedd;
A'th chwaer a wrthyd gysur mwy,
A wyla'n wael ei gwedd;
A bydd rhyw eneth dêg
Yn tywallt dagrau'n lli',
Yn foddlon rhoi bywydau fil
Er mwyn dy ryddid di.

Os meddwl byth a wnei
Am fyn'd i faes y gâd,
O! cofia'r archoll rodda hyn
I'th fam a'th anwyl dad;
A chofia'th dyner chwaer,
A'r eneth gâr mor gu-
Bydd hyn yn angeu iddynt hwy,
Ant oll i'r beddrod dû.

Pe medrai'r heulwen fry,
Y lloer, a ser y nef,
A bodau y cyfanfyd oll
Am unwaith godi'u llef;
Hwy dd'wedent yn un llais,
"Fab ieuangc, gwrando ni;
Na ddos yn filwr mewn un modd
I dywallt gwaed yn lli'."

Os bydd penaethiad byd,
Breninoedd yn ddifraw,
Yn cwympo allan mewn rhyw fodd,
Ymladdent law yn llaw;
I ymladd drostynt hwy
Nac aed fy mhlentyn mad
I roddi nac i dderbyn clwyf,
Dan ffug dros glod ei wlad.

Mae gwaed y milwr draw,
Ddaw yn dy erbyn di,

Fil-fil o weithiau'n fwy ei werth
Na pherlau'n daear ni;
Os tywallt hwnw wnei,
Ti fyddi'n lleiddiad dyn;
Ond tebyg iawn, fy anwyl fab,
Mai cwympo wnei dy hun.

Mae meddwl am y loes
A roddai'r newydd syn,
Fel cleddyf yn fy mynwes i
I'w deimlo'r funud hyn;
O y anwyl, anwyl fab,
fGwel ddagrau'th fam yn lli'
Os myn'd yn filwr wnei di byth,
Ti dori 'nghalon i.

Mil o gusanau mwyn
A roddaf 'nawriti;
Na ddos yn filwr, fy anwyl fab,
I dori 'nghalon i;
Na ddos yn filwr byth
I dywallt gwaed yn lli',
Na ddos yn filwr, fy anwyl fab,
A dedwydd fyddaf fi.

Tredegar.—CYMRO BACH.

Nodiadau