Dyddanwch yr Aelwyd/Y Llong ar Dan

Dyddanwch yr Aelwyd

gan Hughes a'i Fab, Wrecsam

Y LLONG AR DAN!— (SHIP ON FIRE.)

Y storm tros y moroedd chwyrn hedai'n ei hynt,
Tra'r tonau 'n ewynu yn nhrwst crâs y gwynt;
Yn drymaidd llafuriai y llong yn y don,
Fel cadarn nofiedydd, a'r dwr lyfai'i bron;
A thywyll y nen, ar y morwr a'i drig,
Ond pan yr ymfolltai chwim fellten mewn dig;
Mam ieuangc, ar liniau, i lawr oedd yn gla,
A gwasgai ei baban i'w mynwes lliw'r iâ
Ei llef ar ei Duw, yn y ddryghin, a'i chrî,
Oedd gwêl Dad trugaredd fy mhlentyn bach I!
Aeth heibio'r trwm gorwynt yn orwyllt ger bron,
A'r llong, fel saeth gyflym, a rwygai'r hallt don;
Pob hwyl oedd lwydoleu yn ngwawl gwan y lloer
A'rawel yn uchel chwibianai dôn oer-chwibianai dôn oer.
Caed nwyf yn y llong fel y rhwygai hi'r dwfr,
Pob calon feddyliai am gartre'n ddi lwfr,
Ymwasgai'r Fam ieuangc ei baban i'w hwsg,
A chanai dôn felus, i'w sio'n ei gwsg,
Y gwr a eisteddai gerllaw uwch yr aig,
A siriol edrychai yn ngwyneb ei Wraig,
O dedwydd medd ef, pan fo drosodd y daith
Cawn fyw yn y Bwthyn gerllaw y mor llaith,
Yn barod, mewn meddwl, y gwelaf ei ben,
A'i fwg yn dolennu o'i aelwyd i'r nen,
Ei ardd sy mor wyrdded a'i winwal heb goll,
A'n hanwyl gymdogion i'n croesaw ni oll,
A'r plantos yn chwareu gerllaw'r deri'n llon
Ah hyfryd ymlithrai y Llong hyd y don.
Clywch!—Beth yw hyn?—clywch, clywch ar yr iaith
Tân!—Tân! Yna trwst—pawb i waith,
Mawr gynwrf crochleisiau ymgodai'n y gwynt,
A'r Fam, ar ei gliniau weddiai'n ei hynt,
A'i hymbil ar Dduw, yn ei gofid a'i chri,
Oedd Tad pob trugaredd—O gwêl! O gwêl fy Mach I!
I'w gwr yr ymredodd— ymlynai'n ei fron,
O! ef oedd ei nodded yn ymchwydd y don,
Tân!—Tân!—Oedd gynddeiriog uwchlaw ac i lawr,
Ai gruddiai'r holl forwyr yn welwaidd yn awr,
A'u llygaid oedd wylltion i'w gwel'd yn ei wawr,

Oferedd trwy'r anrhaith yw teithio'r don flong,
Y fflam annhrugarog yw Llywydd y llong;
Ai'r mwg yn drwchgrychog uwch uwch ar wahân,
O Dduw, peth ofnadwy yw trengu mewn Tán!
Yn unig mewn trallod, yn unig ar li,
Tad mawrpob trugaredd, ein gobaith wyt ti!
Yn brudd, ac ymroddgar, ond diofn eu bron,
Bad bach ollyngasant, fel brychyn i'r don,
Y Fam elai'ngyntaf, a'i phlentyn mewn llwydd,
Da gwyddai'i chofleidiad ymwềnai'n ei gwydd;
Oer, oer oeddy nos fel y Ilusgid bwy'n rhydd
A niwliog y llewyrch ar wawr fore'r dydd,
Erfynient am oleu;—ond yn y prydnhawn,
Yr haul tros y dyfroedd dywynai'n deg iawn,
Hoil Mae Hwyl! Hoi! Mae Hwyl! Medd dyn uwch y côr,
Hoi! Mae Hwyl! Troisant lygaid yn llawen tros for,
Hi a'n gwêl! Hi a'n gwel! Mae'r arwydd i'r làn,
Mae'n dyfod hyd atom, mae'n dyfod hyd atom
Mae'n dyfod hyd atom, mae'r arwydd i'r làn,
Mawl Dduw! Mawl Dduw! Ym iach!

CYF. R. Ddu.

Nodiadau