Gwaith Ceiriog/Yr Eneth Ddall

Gwaith Ceiriog

gan John Ceiriog Hughes (Ceiriog)

YR ENETH DDALL

Alaw, Toriad y Dydd

Mae llawer un yn cofio
Yr eneth fechan ddall;
Ni welodd neb un fach mor fwyn,
Mor brydferth, ac mor gall;
Fe gerddodd am flynyddau
I ysgol Dewi Sant,
Ar hyd y ffordd o gam i gam,
Yn nwylaw rhai o'r plant.
'R oedd gofal pawb am dani,
A phawb yn hoffi'r gwaith
O helpu'r eneth fach ymlaen,
Trwy holl drofeydd y daith;
Siaradai'r plant am gaeau,
A llwybrau ger y lli,
Ac am y blodau tan eu traed,
Ond plentyn dall oedd hi.

Fe glywai felus fiwsig
Yr adar yn y dail;
Fe deimlai ar ei gwyneb bach
Belydrau serch yr haul;
Aroglai flodau'r ddaear;
Ond nis adwaenai'r fun
Mo wên yr haul, a mwy na'r oll
Mo wên ei mam ei hun.
Mae'r plentyn wedi marw,—
Ar wely angau prudd
Fe wenodd ar ei mam gan ddweyd,
"Mi welaf doriad dydd!"
Ehedodd mewn goleuni
Oddiwrth ei phoen a'i phall,
A gweled golygfeydd y nef
Y mae yr ENETH DDALL.