Gwaith Dafydd ap Gwilym/Chwedl y Gôg
| ← Edliw | Gwaith Dafydd ap Gwilym gan Owen Morgan Edwards |
Anwadalwch Morfudd → |
- CHWEDL Y GOG[1]
A MI yng ngoror gor-allt,
Yn aros oed dan goed gallt,
Y bore Mai ar bawr maes,
A glanfodd ar lawr glynfaes,
Ag eginaw teg weunydd,
A gerllaw'n blaguraw gwŷdd,
Minnau i'm ton yn son serch
I Forfudd,-llyna f'eurferch,—
Bwrw golwg lem ar drem draw,
Am Wen, a'i mawr unaw,
Golwg o lwybr bwygilydd,
A 'mun gain ni chawn mewn gwydd,
Nycha clywn gog liosog-lais,
Yn geiriaw cân a gerais,
Gwiw-ddestl, i fardd y gwŷdd-allt,
Ei llafar ar war yr allt.
"Dydd da fo i'r gog serchog-lef,
Aderyn wyd o dir nef,
Yn dwyn newyddion yn deg,
A nodau haf, iawn adeg,
A haf yn hudaw hoew-fun
I goed, a bardd gyda bun.
Hoff gennyf dy gân landeg,
Yn gân i serch fel gwin seg;
A thraserch i'th iaith rwysog,
Yn minio gwawd, fy mwyn gôg.
Dywed i'th gân heb dewi,
A mwyn wyd, ple mae 'mun i."
"Y prydydd, pa ryw adwyth
Sydd arnat ti eleni'n lwyth?
Ni thâl porthi gofalon,
Bun iach, ymhellach am hon.
Gwra wnaeth gwen gymhen-gall
Gwiriwyd hi'n wraig i arall.
"Taw! Na'm gwator am forwyn
Y llais ni chredaf i'm llwyn;
E'm rhoddes liw tes lw teg,
Ni chawn gan unferch chwaneg,
Llw a chred, myn y bedydd,
I mi dan ganghenau gwydd;
A rhwymaw llaw yn y llwyn
Yn ddiddig a'i bardd addwyn,
Myn Mair, a bu'n offeiriad
Madog Benfras, mydrwas mad."
"Ynfyd y'th clywaf, Ddafydd,
Yn awr yn siarad dan wŷdd;
Gwrhaodd ferch a serchud,
Anhirion fu hon i'w hud;
Ni chai Forfudd werydd wen,
Y fun eglur fynygl-wen;
Rhyfyg it garu hoew-fun,
Y Bwa Bach biau bun."
"Am a genaist i'm gwanu,
Yma'n y gwŷdd am wen gu,
Deled it ddyddiau gauaf,
A throi'r haul, a threio'r haf.
A rhew yn dew ar y dail,
A gwyaw coed a gwiail;
A'th ladd gan oerfel i'th lwyn,
Edn ynfyd, a'th dôn anfwyn."