Gwaith Gwilym Marles/Meddyliau

← Golygfa

Gwaith Gwilym Marles gan William Thomas (Gwilym Marles) golygwyd gan Owen Morgan Edwards

Y Ffiol a Wawdia

MEDDYLIAU.

MEDDYLIAU prudd a godent dan ei fron,
O dryblith torf profiadau'r amser fu;
Amcanion unwaith wnaent ei fryd yn llon,
Oent wasgaredig, ysigedig lu;
Fel wedi tymest!, main gorsennau yd,
Yn danfa drist, heb degwch ac heb bryd;

Fel teithiwr a ddisgwyliai gyda'r wawr
Fod draw ymhell cyn gwres y canol ddydd;
Ond ar boeth adeg nawn mewn blinder mawr,
Cloff a lluddedig yn ymlusgo fydd ;
A phan yr haul ar ogwydd tua'r môr,
I gynnar orffwys try, heb nerth yn stor.

Pa beth yw un ar gyfer gwae y byd?
Rhyw un dyferyn yn yr eigion yw;
Fel mewn ystorm llais baban yn y cryd,
Ymysg y dyrfa fawr llais proffwyd byw;
Tyr llawer calon yn yr ymgais boeth
I wneyd y byd yn gyfiawn ac yn ddoeth.

Mae drygau hen fel ysol gancar du
Wrth galon fawr cymdeithas i'w hiachau,
Fel gwreiddiau'r onnen dal, yn ddirfawr lu,
Am amser lledu buont a dyfnhau;
Ond ef, y proffwyd ieuanc, gwyd yn gawr
Fel pe yn meddu'r feddyginiaeth fawr.

Ond fel wrth odre'r graig y cura'r don,
Ei distyrch gwyn yn gafod yn y nef;
Er cilio ennyd, gyda llawnach bron,
Ymddryllia eilchwyl gyda rhuol lef;
Y graig ni syfl, ond saif ar feiddgar foes ;
Ac felly'r drygau ydynt bla ein hoes.

Ac eto treulia'r don y graig ei hun,
Wrth ddiflin guro arni nos a dydd;
Am Alwyddyn pery'r graig o'r braidd yr un,
Ond argraff canrif arni'n amlwg fydd;
Un wedd y proffwyd a'i olynwyr clau
A lwyddant pan yn dyfal ymbarhau.

Ond O, 'r amynedd dawel ŵyr pa fodd,
Trwy'r ddunos hir, i lynu wrth ei gwaith!
Mae'n drysor yn y fynwes, dwyfol rodd
I'w meithrin gyda serch a gofal maith;
Tra'n mreichiau cwsg ynghlo y dyrfa fawr,
Hwnt llawer uchel drum hi wel y wawr.

Fel anwyl blentyn fyddai'n hwylio i daith
O bellter daear tua i gartref clyd,
Heb weld ei dad na'i fam am dymor maith,—
Mae'r llong yn araf, O pa hyd? pa hyd?
Mewn hoff freuddwydion gwel ei fam a'i dad
Yn llamu i'w gofleidio mewn boddhad;

Dymuniad tebyg, yn rhinweddol ias,
Sy'n mron yr hwn a fyn leshad ei hil;
Mynyddog donnau hunanoldeb cas
Ef nis dychrynnant, er eu bod yn fil;
Rhyw dirion Raid, fel tragywyddol ddeddf,
A weithia ynddo yn arhosol reddf.

"Ddiwygiwr ieuanc, iti Duw yn rhwydd,'
Medd un sy'n gwybod am y tywydd blin,
"Yn ol dy lafur gonest bydd dy lwydd,
A chysgod gai ar adeg tostaf hin;
Ond Ffydd, am ddewrach Ffydd, dy weddi boed,
A'r olaf elyn sethri dan dy droed.'