Hanes Sir Fôn/Cwmwd Llifon

← Plwyf Llan Gwyfan

Hanes Sir Fôn gan Thomas Pritchard, ('Rhen Graswr Eleth)

Plwyf Llanfaelog →

II. CWMWD LLIFON.

Y mae tarddiad yr enw hwn yn lled aneglur: ceir ef wedi ei ysgrifenu mewn hen gof-lyfrau yn "Llewon." Tybir ei fod wedi ei roddi ar y cyntaf yn enw i'r tiriogaethau hyn, oblegyd eu bod yn rhan mwyaf gorllewinol yr ynys. Yr oedd y Gorllewin yn cael ei alw yn yr hen Frythoneg yn gorllewon, neu gorllewin, fel y mae hyd heddyw. Ond dywed eraill iddo darddu oddiwrth llif dwfr."

Taflen o'r plwyfydd yn nhwmwd Llifon, a'r flwyddyn yr adeiladwyd yr eglwysi:

Plwyf		O.C.		Plwyf		O.C.
1 Llanbeulan (Rhan)		.		8 Llanfihangel-y-Trethau		.
2 Llechylched		.		9 Llanfair-yn-neubwil		.
3 Tal-y-Llyn		.		10 Lianynghenedl		700
4 Llanvaelog		740		11 Llantrisant (Rhan)		570
5 Ceirchiog		.		13 Llanllibio		.
6 Tref Gwalchmai (Rhan)		.		13 Bodwrog		609
7 Bodedern		700		14 Llechgynfarwydd		630