Hanes Tredegar ynghyd a Braslun o Hanes Pontgwaithyrhaiarn/Can' Mlynedd i'Nawr

← To S. Homfray, Esq., Bedwellty House, and his Family

Hanes Tredegar ynghyd a Braslun o Hanes Pontgwaithyrhaiarn

gan David Morris (Eiddil Gwent)

Can' Mlynedd i'Nawr.

O deffro fy awen o ddyffryn cysgadrwydd,
Lle buost yn llechu, rho weled dy wawr;
Y tafod sy'n 'awr yn dy anerch mor hylwydd,
A drig mewn dystawrwydd, can' mlynedd i 'nawr.

Can' mlynedd i 'nawr, 'roedd rhai o fy nheidau—
Yn wridgoch ei gruddiau, eur lwythau ar lawr;
Ond heddyw yn gorphwys yn dawel mewn beddau,
'R un modd byddaf finau can' mlynedd i 'nawr.

Rhyw fyd cymysgedig yw'r byd ag wyf ynddo—
Weithiau yn llawen ac weithiau yn drist;
Weithiau mewn gwisgoedd sidanaidd yn rhodio,
Ac weithiau'n newy nog heb geiniog'n y gist.

Weithiau rhwng tonau a chreigiau echryslon,
Bryd arall rhwng meillion, rhai gwyrddion eu gwawr;
Fel hyn 'rwyf yn teithio, rhaid cofio, i'r ceufedd,—
Lle byddaf yn gorwedd can' mlynedd i 'nawr.

Pe rhoddid holl berlau yr India ddwyreiniol,
A chyfoeth gwlad Affric—Americ―i mi;
A chael breniniaethu ar bawb o'r hil ddynol,
Ar orsedd eirianol wiw freiniol o fri;

A rhodio'r dinasoedd mewn cerbyd o arian,
A phawb i ymostwng i mi hyd y llawr;
"Gwagedd o wagedd "—a fyddent, y cyfan,
Gadawent fu'n unig can' mlynedd i 'nawr.

Dos di, y credadyn, ar dy bererindon,
Er cwrdd a bwystfilod a llewod y llawr ;—
Ymwroled dy galon, cryfhaed dy ysbryd—
Cei fil gwell cyfeillion can' mlynedd i 'nawr.

Can' mlynedd i 'nawr dy ffydd droir yn olwg—
A'th obaith, sy'n wanllyd, yn hyfryd fwynhad;
Can' mlynedd i 'nawr cei weled yn amlwg,
Yr hyn mewn addewid a roddodd y Tad.

Cei sefyll yn wrol ar fryniau Caersalem,—
Cei goron i'th ben, a thelyn i'th law;
Rhy faith fyddai enwi'r dedwyddwch anrhaethol
A fydd yn dy feddiant can' mlynedd i 'nawr.

Nodiadau