Hanes bywyd Thomas Edwards bardd gynt o'r Nant/Cerdd

← Hanes

Hanes bywyd Thomas Edwards bardd gynt o'r Nant gan Twm o'r Nant

CERDD,

Am ryfeddol ddamwain a fu wrth bont Rhuddlan sef; i Waggon, a thair tunell ond Troedfedd o goed, redeg ar draws dwy goes y Prydydd, ac heb dori ei Esgyrn, &c.

Cenir ar Gwel yr Adeilad.

CYD nesed pob dyn isel,
I wrando llafar chwedel,
Llef hen bechadur;
Gŵyr llawer dyn am danaf,
Fy mod yn un hynotaf,
Dan wyniau natur:
Drwy'r byd, fy hanes aeth o hyd—
Am bob ynfydrwydd, a sur wagsawrwydd,
Bum fel yn arglwydd, neu freni nebrwydd fryd
Nes imi hau â'm gwagedd,
Dir Gwynedd draw i gyd-

Swydd syn— bum felly'n chwalu chwyn
Hyd faesydd trachwant, mewn ofer nwyfiant
Gan chwydunrygchwant,fel llyffent ar folllya
Dangosodd Duw drugaredd,
Yn rhyfedd i mi er hyn

Cês lawer galwad goleu,
Trwy neril a rhagluniaethau.
Duw cyfion ethol;
Gorchymyn ar orchymyn,
A lein ar lein wir linya,
O'i air olynol:
Uwch'ben, fy egraidd lygraidd len,
Bu ganwaith gynyg marwolaeth beryg,
Gan goed a cherrig, ond, er pob sarrug sen,
Nid oeddwn, o'm traeni,
Yn profi mwy na'r pren!
Cês faithwyra gofid lawer gwaith,
Trwy ffalster dynion, a lid gollediou,
'Nifeiliaid meirwon; ac amryw greulon graith,
Gollyngais oll yn angof,
Heb fawr deimlo f'ofer daith.

Er bum yn cael i'm calon,
Awelon iach o dirion
Wir iechydwriaeth;
'Rwy 'rwan y'ngwlad estron,
Nid allai'r gerddi Sion,
Fawr gwrdd ysywaeth:
Mi gês fy ngollwng yn fy ngwres,
Ar ol fy chwantau, a'm cnawdol nwydan,
Nes i'm serchiadau fyn'd fel peirianau pica!
Oni wneir fi, gan yr Arglwydd,
O'r newydd, nid wvf nês-

I lawr, fe ddarfu nodi 'nawr,
Gobeithio ar fwriad fy nwyn i deimlad,
Er mwyn i'm henaid, ail weled nefol wawr;
Fy hoedel cadwai'n hynod,
Er maint fy mhechod mawr.

Fel Dafydd mi fynegaf
Y modd mae'n ddyled arnaf,
Waith Duw'r cadernyd;
Yr hwn o'u drugarowgrwydd,
Yn ffrwd fy ffrwst a'm hawydd,
Achubai mywyd:
Llef llwm-pau dorai'r cloiau clwm,
A'r waggon rwywgedd, ar balmant egredd,
Tan lwyth helaethedd chwech ugain troedfedd
Aeth tros f'aelodau ar gerdded, [trwm,
O saled oedd fy swm!—
I'm craith-bu garw dwrw ar daith;
A diawi a'i deulu, 'n dweud fy nibenu,
Ond Duw er hyny a'm daliai fynu'n faith:
Boed iddo fyth heb fethiant,
Ogoniant am y gwaith.

At helpu nghlwyfau anafus,
Damweiniodd fod wrth f'ystlys
Wir fuddus feddyg;
Yr hwn mewn 'chydig ddyddiau,
Trwy Dduw, a wnaeth f'aelodau
Yn ddi-ffaeledig:
Gwnai mi, O Dad, dy ofni di,
A thro fi i deimlad, fy mawr ymwared,
Par i mi weled trwy gred a phrofiad ffri
Y galon galed gulaidd,
Nifeiliaid sy ynof fi:
Yn ffraeth dadseiniai d'air fel saeth,
I'm dwys rybuddio rhag pechu eto,

Gwna i mi gofio ail ddeffro 'nol a ddaeth
Rhag ofn am fyw'n ddideimlad,
Gael gweled golwg gwaeth.
Tro ataf, Arglwydd cyfion,
A meddalhâ fy nghalon,
Y'nghol dy fendith!
Gobeithio, Dad, gobeithio,
Na roddaist fi fel Pharao,
'N offeryn melldith!
Ondran dwy'n gwel'd ond gallu gwan,
Gan i gynhyrfu, at edifaru,
Er cael heb gelu, fy maeddu'n llawer man,
Ond fel mab Noa'n gwawdio,
Ar ol ymlusgo i'r lan-
Ar dir, fel Naaman 'rydwy'n wi'r,
Yn nerthol rymus, o gnawd trachwantus,
Ond eto'n warthus, rwy'n wahanglwyfus glir,
O Arglwydd tyr'd i'm helpu,
A hyny cyn b'o hir!

Caeth forwyn fy nghydwybod,
Sydd imi o'i rhadau hynod,
Yn rhoi dy hanes,
Mai ti yw'r Prophwyd penna',
Sy a'i 'mwared yn Samaria,
I'w dda-orddiwes;
'Mhob llun-darostwng di fy ngwŷn,
Na'd i mi drydar, am Abna a Pharphar,
Afonydd siomgar fy hagar wlad fy hun:
Tro fi i'r Iorddonen gyhoedd,
Sef dyfroedd Mab y dyn:
Nid oes a all olchi bryntni f'oes,
Ond gwaed yr Iesu, yr hwn a ddarfu,.
Drwy angeu drengn, gan grymu ar bren y groes
Ow gâd, er i mi bechu,
Duw, lechu er mwyn dy loes.

Ni roddaist, Iesu tyner,
Mo'th werthfawr waed yn ofer,
Tros fyd anafus;
D'efengyl sy'n rhoi galwad,
I bob rhyw bechadiria'd,
O'u beichiau dyrus;
'Rwy'n un pechadur ammur wŷn,
Nad oes mo'm dwysach, a ffydd feiddiach,
Y'mbob cyfeddach, amuwiol afiach lun ;
A chalon ddrwg yn wastad,
Ddideimlad o Dduw a dyn.—
Bu'n hy—fel mab afradlon fry,
Yn treulio f'amser, yn mhob gwag bleser,
'Rwy'n awr mewn caethder,
Er maint o falchder fu;
Mae 'agolwg ar fy ngwaeledd,
Yn ofni dialedd du.

Duw gwna imi gan fy newyn,
Gynhyrfu, ymroi a chychwyn,
I'mofyn lluntaeth,
Na ad im' siomi 'nghalon,
Trwy 'mhorthi ar gibau gweigion,
Gorwagedd bariaeth,
O Dduw! dod imi fanna i fyw,
Dod olwg liwgar, i'th wel'd yn hawddgar,
Rwy'n ddull, 'rwy'n fyddar, dod imi glaiar glyw
Wyt hefol fuddiol Feddyg,.
O'th wir garedig ryw-
Pob syth, oer drwst ragrithiol druth,
Dadwreiddia o'm hyspryd, a dysg fi'n astud
Yn ffordd y bywyd, da lwysfryd a dilyth;
A dod, Amen, ddymuniant,
I ganu'th foliant fyth.

~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~

LLANRWST, ARGRAFFWYD GAN J JONES.