Hen Benillion

(Detholiad)

On'd ydy yn rhyfeddod

Bod dannedd merch yn darfod?

Ond tra bod yn ei cheg hi chwyth

Ni dderfydd byth mo'i thafod.

Beth wneir â merch benchwiban?

Beth wneir â cheffyl bychan?

Beth wneir â thaflod heb ddim gwair?

Beth wneir mewn ffair heb arian?

Wel, rhoi y ferch benchwiban

I werthu'r ceffyl bychan,

A chadw'r daflod nes daw gwair

A mynd i'r ffair â'r arian.

O fewn y môr mae morwyn,

A'i gwallt yn blethi melyn,

Ond ow! Anghenfil yw er hyn:

Â'i chynffon yn bysgodyn!

Mae gennyf bedair o gariada'

Mi af i'w gwerthu i ffair y Bala,

Un am ddim a'r llall am ddima'

A'r ddwy arall am geinioga'!

Dacw 'ngariad yn y dyffryn:

Llygaid hwch a dannedd mochyn,

A dau droed fel gwadan arad',

Fel tylluan mae hi'n siarad.

Os ei di i garu, dos yn gynnar,

Cyn i'r merched fwyta'i swpar;

Ti gei weled yn y gwydyr

Pwy sy'n lân a phwy sy'n fudur.

Mae dwy Fari yn y Penrhyn,

Mari'r ferch a Mari'r forwyn;

Mari'r ferch yn lân odidog,

Mari'r forwyn yn hyll gynddeiriog.

Mae gen i ac mae gan lawer

Gloc ar y mur i ddweud yr amser,

Mae gan Moses Pant-y-meysydd

Gloc ar y mur i ddweud y tywdd.

Robin Ribin dannedd cribin,

Hwch yn pregethu a Robin yn brathu.

Dau lanc ifanc aeth i garu,

Gyda'r afon - ar i fyny -

Un a'i wn a'r llall â'i gledde:

Cysgod bedwen trodd nhw adre.

Yma'n gorwedd yn y clai

Mae Modryb Sian o'r Hafod,

Yr hon yr Wythfed dydd o Fai

Ddechreuodd ddal ei thafod.

Maen nhw'n dweud draw yn Llanrhaead

Mai rhyw deiliwr wnaeth y lleuad,

A'r rheswm pam ddaw golau drwyddo? -

Ei fod hb orffen cael ei bwytho!

Cynheuwch bwt o gannwyll frwyn

Fy modryb fwyn drugarog,

I edrych a ydym yma i gyd

'R ôl bod ar hyd y fawnog!

Rwyf yn ddall ac rwyf yn gweled,

Rwyf yn fyddar, rwyf yn clywed,

Rwyf yn glaf ac yn fy iechyd,

Rwyf yn fyw, yn farw hefyd.