Hen Gymeriadau Dolgellau/Shon Rhobet y Cantwr

Hen Gymeriadau Dolgellau

gan Edward Williams (Llew Meirion)

SHON RHOBET Y CANTWR.—Er yn gerddor gwych, nid oedd yn llai fel un o hen gymeriadau y dref serch hynny. Y mae yma rai yn ei gofio yn dda, adgof sydd gen i am dano. Crydd oedd Sion Rhobet, a chryddion oedd ei blant, a byddai wrthi beunydd yn pricio notes, ac yn mwmian canu bob amser, ond pan fyddai yn cysgu. Bu am flynyddau yn arweinydd canu yn Eglwys St. Mair, a chyrchai llawer o foys y dre i'w weithdy os byddai rhyw anthem, trio, neu alaw newydd wedi ymafaelyd ynddo; a cheisiai yr hen frawd ganddynt i dreio pob creadigaeth gerddorol o'i eiddo. Yr oedd yn eiddigeddus iawn o'i donau, ac un tro anfonodd dôn i'r Dysgedydd; ond rywfodd argraffwyd y dôn heb ddangos proof o honi i Shon Rhobet, a phan ei gwelodd yr oedd yn wallau trwyddi, a mawr fu yr helynt. Aeth at Mr. Evan Jones, y cyhoeddwr, a rhoddodd ar ddeall i'r gŵr hwnnw y buasai ei staff o gysodwyr yn llai o un neu ddau beth bynnag ar ol y diwrnod hwnnw; a bu ar Mr. Wm. Meirion Davies (Parch. Wm. Meirion Davies, wedi hynny), gymaint o ofn mynd allan ar ol iddi dywyllu rhag iddo gyfarfod Sion Rhobet, gan mai efe gafodd y bai am gamosod y dôn. Clywsoch o'r blaen am hanes y dôn "Tlysig," pan y gwnaeth amryw o'r bechgyn gylch o honynt hwy eu hunain, a'r naill yn mynd ar ol y llall i ofyn am i'r hen gerddor ganu yr alaw, ac i'r olaf o honynt, a thad y drychfeddwl o blagio a gwylltio yr hen ddyn, gael ei droed clwb o dano, ac yn gofyn iddo,—"Sut wyt ti yn leicio Tlysig' i lawr y scale yna?" gan gyfeirio at y grisiau oedd yn arwain i'w lofft lle y gweithiai.