Hirlas Owain

gan Owain Cyfeiliog

Gwawr pan ddwyreai, gawr a ddoded -

Galon yn anfon anfud dynged.

Geleurudd ein gwyr gwedi lludded - trwm

Tremid gofwy mur Maelawr drefred.

Deon a yrrais dygyhused,

Diarswyd ar frwydr, arfau goched.

A rygoddwy glew, gogeled - rhagdaw:

Gnawd yw o'i ddygnaw ddefnydd codded.

Dywallaw di, fenestr, gan foddhäed

Y corn yn llaw Rys yn llys llyw ced -

Llys Owain ar brain yd ry borthed,

Porth mil a glywy, pyrth egored.

Menestr a'm gorthaw, na'm adawed,

As deuy â'r corn, er cydyfed,

Hiraethlawn, amliw, lliw ton nawfed,

Hirlas ei arwydd, aur ei duded.

A dyddwg o fragawd wirawd worgred

Ar llaw Wgawn draws dros ei weithred.

Canawon Goromwy gwrdd gynired - gwyth,

Gwyr a obryn tâl ym mhob called;

Gwyr ynd ngawr gwerthfawr gwrdd ymwared,

Bugelydd Hafren, balch eu clywed,

Bugunad cyrn medd, mawr afneud.

Dywallaw di'r cprm ar Gynfelyn

Anrhydeddus feddw o fedd gorewyn;

Ac or mynny hoedl hyd un flwyddyn,

Na didawl ei barch, can yd berthyn.

A dyddwg i Ruffudd, waywrudd elyn,

Gwin â gwydr golau yn ei gylchyn;

Dragon Arwystli, arwystl terfyn,

Dragon Owain hael o hil Cynfyn,

Dragon a'I dechrau, ac niw dychryn - cad,

Cyflafan argrad, cymwy erlyn.

Cydwyr ydd aethant er clod edwyn.

Talasant eu medd mal gwyr Belyn - gynt

Teg eu hydrefynt tra fo undyn.

Dywallaw di'r corn, can y'm puchant,

Hirlas yn llawen yn llaw Forgant,

Gwr a ddyly gwawd, gwahan foliant,

Gwenwyn ei adwyn, gwân edrywant,

Areglydd defnydd dioddeifiant,

Llafn llyfn ei ddeitu, llym ei amgant.

Dywallaw di, fenestr, o lestr ariant

Celennig edmig can ardduniant;

Ar llawr Gwestun Fawr gwelais irdant;

Ardwy Goronwy oedd gwaith I gant.

Cedwyr cyfafaeth ydd ymwnaethant;

Cad ymerbyniaid, enaid ddichwant.

Cyfarfu ysgwyn ac ysgarant - aer,

Llas maer, llosged caer cer môr lliant.

Mwynfawr garchaeawr a gyrchasant -

Meurig fab Gruffudd, frym darogant.

Neud oedd gochwys pawb pan atgorsant;

Neud oedd lawn o haul hirfryn a phant.

Dywallaw di'r corn i'r cynifiaid,

Canawon Owain, cyngrain cydnaid.

Wynt a ddyrllyddant, yn lle honnaid,

Glud, men ydd ânt, gloyw hëyrn ar naid.

Madawg a Meilyr, gwyr gorddyfnaid

Trais, tros gyferwyr gyferbyniaid;

Taranogion torf, terfysg ddysgaid;

Trinheion faon, traws arddwyaid.

Ciglau am dâl medd myned haid - Gatraeth,

Cywir eu harfaeth, arfau llifaid.

Cosgordd Fynyddawg, am ei cysgaid

Cawsant eu hadrawdd, casflawdd flaeniaid.

Ni waeth wnaeth fy nghydwyr yng ngraid - Faelawr

Ddillwng carcharawr, ddyllest folaid.

Dywallaw di, fenestr, fedd hidlaid - melys,

O gyrn buelin balch oreuraid.

Ergyrayw gwrys gochwys yn rhaid,

Er gobryn bobrwy gwerth eu henaid.

A'r gnifer anun a borth cuniaid

Nis gwyr namyn Duw, ac a'i dywaid.

Gwr ni dwng, ni dâl, ni bydd wrthwir,

Daniel, draig cannerth, mor ferth hywir.

Menestr, mawr o waith ydd oleithir

Gwyr ni olaith llaith oni llochir.

Menstr, medd ancwyn a'm cydroddir,

Gwrdd dân gloyw golau, gwrddleu babir.

Menestr, gwelud galchöed - gyngrain,

Yng nghichyn Owain gylchwy enwir.

Pan breiddwyd Cawres, taerwres trwy ddir,

Praidd ostwng orflwng a orfolir.

Menestr, na'm diddawl, ni'm diddolir;

Poed ym mharadwys y'n cynhwysir.

Gan ben tëyrnedd boed hir - ein trwydded,

Yn y mae gweled gwaradred gwir.