Huw Huws neu y Llafurwr Cymreig/Pennod XII
| ← Pennod XI | Huw Huws neu y Llafurwr Cymreig gan Lewis William Lewis (Llew Llwyfo) |
Pennod XIII → |
PENNOD XII.
"Fel dyfroedd oerion i enaid sychedig, yw newyddion da o wlad bell."—SOLOMON.
Bore dranoeth, synwyd Huw wrth gael ei hysbysu fod llythyr yn y ty, wedi ei gyfeirio iddo ef, o'r America. Aeth i mewn i'w geisio. Gwelodd fod sel ddu arno, a'i fod wedi trafaelio o bost i bost yn Mon, gan nad oedd wedi ei gyfeirio i'r Plas Uchaf, eithr i gartref cyntefig William Huws.
Agorodd Huw y llythyr yn frysiog, ac yr oedd ei law fawr, gyrniog, galed, yn crynu wrth dori'r sel, canys yr oedd yn beth mor annghyffredin cael llythyr o'r America ac yr oedd y sel ddu yn peri i'r llanc deimlo pryder anesponiadwy. Darllenodd Huw'r llythyr, a gwelodd Mr. Owen, yr hwn oedd yn yr ystafell, fod y cynwysiad, gan nad beth oedd, yn cyffroi Huw yn angerddol. Gofynodd iddo-"Yr wyf yn gobeithio nad oes dim newydd drwg, Huw? Os nad oes rhywbeth rhy breifat yn y llythyr, a gaf fi ofyn beth yw'r newydd?"
Yr oedd Huw yn rhy gyffroedig i ateb, ond efe a estynodd y llythyr i'w feistr, yr hwn hefyd a ddangosodd arwyddion o syndod wrth ddarllen yr hyn a ganlyn :
"Huw Huws,—Fy anwyl Fab Bedydd,
Y mae'n sicr mai prin yr wyt ti yn cofio dim am danaf. Y mae blynyddoedd lawer er pan adewais wlad fy ngenedigaeth; nid oeddit ti ond hogyn bach y pryd hwnw, ac, os wyt ti wedi cael bywyd ac iechyd, y mae'n rhaid dy fod yn ddyn mawr erbyn hyn. Yr oedd genyf fi feddwl uchel am danat hyd yn nod pan oeddit yn blentyn, a phenderfynais, os byth y casglwn I dipyn o gyfoeth, y gwnawn rywbeth drosot ti. Fi oedd dy Dad Bedydd; ac er na fedrais I gyflawni, tuag atat, yr addunedau a wnaethym yn y Bedydd, eto, yr wyf wedi parhau i feddwl am danat a gweddio drosot. Yn awr, y mae fy oes yn tynu tua'i therfyn; yr wyf yn gorwedd dan glefyd angeuol, ac nid oes genyf ond ychydig ddyddiau eto i fyw. Buaswn yn ddedwyddach pe'n gallu gwneud mwy drosot, cyn fy myned ac na byddwyf mwy: ond ni fu fy llwyddiant yn y wlad yma yn llawn cymaint ag y dysgwyliais. Er hyny, y mae genyf dipyn o arian wedi eu rhoi heibio i ti, a dyma fi, yn awr, yn danfon awdurdod i ti i fyned i Ariandy Bangor i'w codi—Tri Chant o Bunnau yw'r swm. Gobeithiaf y byddant o gynorthwy parhaol a bendithiol i ti, pa un bynag ai priod a'i sengl ydwyt. Ac yr wyf yn hyderu ar Dduw dy fod wedi dy seilio yn egwyddorion crefydd, fel na fydd y tipyn swm yma yn demtasiwn nac yn niwed yn y byd i ti.
"Os yw dy rieni hefyd yn fyw, dyro fy serch a'm cofion iddynt. Byddaf fi wedi myned Adref, i'r lle nad oes na gofid na galar, na phoen na gwae, na phechod na thristwch, cyn y daw hwn i dy law di. Ydwyf, anwyl Huw, gyda gweddi ddwys dros dy gysur tymhorol a'th gadwedigaeth dragywydddol,
"Dy Dad Bedydd,"
"HARRY PARRY"
"Gynt o'r Ty Coch."
"Huw!" ebe Mr Owen, "dyma brawf newydd o ofal, Rhagluniaeth. Dydd Llun nesaf yr wyt am fyned i Lerpwli ac un neges genyt fydd ymholi i sefyllfa dy deulu, y rhai sydd mewn tlodi. Ac yn awr, dyma Ragluniaeth wedi dy gynysgaeddu â moddion i'w cael yn ol, ac i ddarbod ar gyfer eu cysur rhagllaw; os nad wyt yn bwriadu gwneud rhywbeth arall â'r Tri Chan' Punt?"
"Rhywbeth arall, syr!—Na, na, yr wyf, fel chwithau yn gweled, ac yn dymuno cydnabod Llaw Duw yn yr amgylchad annysgwyliedig yma. A ydych chwi'n meddwl y gallaf gael yr arian cyn cychwyn i Lerpwl, syr?"
"O, gelli'n sicr. Y mae'r awdurdod yna yn ddigon i ti eu codi heddyw, os myni. Ti gei fyned i Fangor i'w ceisio yfory; ac mi roddaf fenthyg y gaseg felen i ti fyned yno."
"Diolch yn fawr i chwi, syr; ond gwell genyf fyned ar fy nhraed. Buasai'n falch genyf gael benthyg y gaseg, oni bai mai myned i nol ffortiwn yr ydwyf; a gwell genyf gerdded rhag ofn i mi gael fy nhemtio i ymfalchio ac annghofio fy hun."
"Purion. Un òd wyt ti. Ond ti wnei'r tro. Y mae'r yspryd gostyngedig yna'n sicr o gael ei wobrwyo. Duw a'th fendithio. Yrwan, nid oes eisiau i ti wneud dim rhagor heddyw. Dos i drefnu dy bethau dy hun ar gyfer myned i Fangor yfory, ac ar gyfer dy fordaith i Lerpwl ddydd Llun."