Hynafiaethau Edeyrnion/Dafydd ab Harri Wyn

Hynafiaethau Edeyrnion

gan Hugh Williams (Hywel Cernyw)

DAFYDD AB HARRI WYN, oedd fardd medrus yn y 16eg canrif. Pan oedd ar daith i Eisteddfod Caerwys, yn 1567, darfu í Sion Phylip o Ardudwy ei orddiwes gerllaw y dref hòno, wedi bod ar hyd y nos yn crwydro a cholli y ffordd ar y mynyddoedd, a gofyn a wnaeth Sion Phylip, ac ef yn hollol ddyeithr iddo——

"Y mwynwr, mi ddymunwn
Gael enw y lle, hoywle hwn."

Yna atebodd Dafydd ab Harri Wyn ef yn ebrwydd yn y wedd a ganlyn—

"Caerwys yw hon, cares hardd,
Cyrch hen heirddion feirddion fyrdd;
Cymer I'w nawdd Cymry nordd,
Cor liên tywys cynwya cordd."

Synai Sion Phylip yn aruthrol iddo gael ateb mor fuan ar orchest bencerddaidd. A phan brofwyd ef dranoeth o flaen y beirdd, gwelwyd ei fod yn medru yr holl fesurau cerdd a'u perthynasau, a'i fod wedi canu arnynt yn fwy gorchestol na neb a gawsant raddau pencerddiaid yn yr Eisteddfod.—(Gwel Geir. Aberdar, Geir. Lerpwl, &c., dyfynedig o lyfr Ieuan Brydydd Hir).

Nodiadau