Llyfr Haf/Locustiaid

← Y Dyrnogyn

Llyfr Haf gan Owen Morgan Edwards

Pryfed Tan →

XX

LOCUSTIAID

YCHYDIG a wyddom ni am y locustiaid difaol. Ond y maent yn ddychryn i rai gwledydd. Deuant yn llu mawr na all neb eu rhifo, yn gwmwl du rhyngoch a'r haul, disgynnant ar wlad werdd, a gadawant hi yn wlad lom, farw, heb ddeilen na glaswelltyn yn aros ynddi. Ceir llawer o'u hanes yn y Beibl. Hwy oedd i gosbi am wrthod gwrando ar Dduw: "Had lawer a ddygi allan i'r maes, ac ychydig a gesgli; oherwydd y locust a'i hysa." Yr oedd dihareb yn dweud am danynt: "Y locustiaid nid oes brenin iddynt, eto hwy a ânt allan yn dorfeydd." Gwêl Ioel elynion yr amaethwr yn dod yn rhes, a'r gwaethaf yn olaf, i ddifa popeth a adawyd, y ceiliog rhedyn, pryf y rhwd, a'r locust. Y mae darluniad tarawiadol iawn ohonynt yn dod o'r tywyllwch yn llyfr Datguddiad :

"A dull y locustiaid oedd debyg i feirch wedi eu paratoi i ryfel; ac yr oedd ar eu pennau megis coronau yn debyg i aur, a'u hwynebau fel wynebau dynion. A gwallt oedd ganddynt fel gwallt gwragedd, a'u dannedd oedd fel dannedd llewod. Ac yr oedd ganddynt lurigau fel llurigau haearn, a llais eu hadenydd oedd fel llais cerbydau llawer o feirch yn rhedeg i ryfel."

Y Locust

2. Ie, rhyfedd ydynt; y mae eu corff, er mor aneirif ydynt, wedi ei wneud yn berffaith at eu gwaith. Y maent fel tywysogion Ninefe, fel meirch yn carlamu i ryfel. Y mae eu chwe phâr o goesau, pedwar at gerdded a dau at neidio; eu dau bâr o adenydd, yr allanol o wyrdd, a'r mewnol o felyn a glas; eu llygaid aml; eu dannedd cryfion; eu clyw buan,—oll yn hawlio sylw. Y mae cefnder diniwed iddynt, bron yr un ffurf a hwy, yn byw yn ein gwlad ni sef ceiliog y rhedyn; cewch glywed ei sŵn yn rhwbio ei goes ôl yn erbyn ymyl ei aden yn y gwair, er mwyn gwneud miwsig i'w gymhares.

Dodwya'r locust o ddau cant i dri chant o wyau. yn y flwyddyn, a rhydd hwy yn y ddaear. Daw pryfed bach newynog allan cyn hir ac ysant bopeth o'u blaenau. Yna magant adenydd, a deuant yn ddychryn i'r gwledydd. Difânt bopeth o'u blaen, a bydd newyn ar bawb lle y buont. Dros ganrif yn ôl, disgynnodd cynifer ohonynt i'r môr fel y taflwyd ar y lan fanc dros dair troedfedd o uchter o'u cyrff meirw, a thua hanner cant o filltiroedd o hyd. Dywedir bod y drewdod afiach yn mynd gyda'r gwynt gant a hanner o filltiroedd i ffwrdd.

Nid oes modd i'w difa unwaith y cânt adenydd; difa'r wyau yw'r unig ffordd.