Rhigymau'r Ffordd Fawr/Gaeaf

Rhigymau'r Ffordd Fawr

gan Dewi Emrys

GAEAF.

Hyrddir y crinddail heno'n dorf ddireol
O droell y gyrwynt chwil hyd lawr y cwm;
A thros y gweundir noeth dirwyna'r heol
Heb arni nebun ond hen grwydryn llwm
Yn cyrchu llety'r plwy. Wrth ambell lwyn
Glŷn carpiau'r haf o hyd ar fin y ddôl,
Megys rhubanau drud rhyw Forfudd fwyn
A ffoes a gado rhan o'i gwisg ar ôl.
Hwtia'r dylluan fry yn hollt y tŵr
Fel ysbryd y dadfeilio trwm a'r nych;
A theifl y lleuad wachul dros y dŵr
Gysgodion hen golfenni oer eu drych;
A dyma bluen wen o'r wybr i lawr,—
Brysied y crwydryn dros y mynydd mawr!

Syn yr edrychaf allan gyda'r wawr,—
Nid oes na llwybr na heol yn y byd
Namyn anghyffin fro'r tawelwch mawr,
A gwynder eira dros ei chreithiau i gyd;
Mor ddistaw weithian â thelynau'r ha'
Yw'r ffrwd garolai neithiwr dan y lloer;
Canys daeth Ionor, efo'i ddwrn o ia,
I daro'r dyfroedd â mudandod oer.
Druan o'r crwydryn hwnnw ar y rhos,—

Ni chafodd gyrraedd porth hen dloty'r fro;
Fe'i claddwyd yn yr ôd yn nyfnder nos,
A'r lloer a'r sêr oedd torf ei angladd o;
Ac ni bu coffa'i wall na'i fryntni chwaith;—
Daeth yntau'n ddigon gwyn i ben ei daith!

Nodiadau[golygu]