Traethawd ar Enwogion Swydd Feirion/Price, Robert, Ll.D
| ← Parry, Parch. John, Gomer Ohio | Traethawd ar Enwogion Swydd Feirion gan Edward Davies (Iolo Meirion) |
Roberts, Parch. David, (Dai Glan Tegid) |
PRICE, ROBERT, LL.D., prelad enwog yn ei ddydd, ydoedd bedwerydd mab John Price, Ysw., o'r Rhiwlas, yn Penllyn, lle y ganwyd ef yn 1607. Cafodd ei addysg yn Ysgol Westminster, ac oddiyno etholwyd ef yn efrydydd i Goleg yr Iesu, Rhydychain, yn 1625. Cymerodd ei raddau yn y celfyddydau, ac yna efrydodd y gyfraith, yn yr hon wybodaeth y graddiwyd ef yn wyryf yn 1632. Urddwyd ef yn ddiacon yn Mangor yn 1634, ac yn fuan penodwyd ef yn ficer Towyn Meirionydd. Yn 1635, gwnaed ef yn ganghellydd yn mhrif eglwys Bangor, yr hon swydd a roddes i fyny yn 1636. Gan iddo gael ei benodi yn gaplan Iarll Stratfford, Arglwydd-raglaw Iwerddon, cafodd ddeoniaeth Connor, yn y wlad hono; ac ystyrid ef ar y pryd yn dra hyddysg yn y gyfraith eglwysig. Yn Ebrill, 1639, gwnaed ef yn ddoethawr yn y gyfraith gan Brifysgol Dublin; ac yn fuan cafodd yr un anrhydedd hefyd o Rydychain. Pan dorodd y gwrthryfel Gwyddelig allan, collodd bob peth a feddai yn y wlad hono, a dioddefodd lawer oherwydd ei freingarwch; ond ar ddychweliad Siarl II., adferwyd ef i'w swyddau, a chysegrwyd ef yn esgob Ferns a Leighlin, Ionawr 27, 1660. Ar farwolaeth y Dr. William Roberts, esgob Bangor, penodwyd ef yn olynydd iddo, eithr cyn esgyn i'w swydd, efe a fu farw, Mawrth 26, 1666, a chladdwyd ef yn mhrif eglwys Patrig Sant, lle ni roddwyd na chofgolofn na chofnod i ddynodi y fan.—(Wood's Athen. Oxon; Willis, Bangor.)