Neidio i'r cynnwys

Tudalen:Athrylith Ceiriog.djvu/74

Oddi ar Wicidestun
Prawfddarllenwyd y dudalen hon

ydym ninau, sydd yn edrych ar ei lwybr, yn gallu edmygu ei wroldeb a'i nwyfusrwydd heb deimlo gorfodaeth i ddweyd fod ei gynlluniau yn berffaith yn mhob rhan.

Wrth gyferbynu "Myfanwy Fychan " â "Catrin Tudur," yr ydys yn cael golwg ddymunol ar ddadblygiad llenyddol Ceiriog. Swyn penaf y rhiangerdd foreuol yw ieuengrwydd diniwed yr awen. Yr awen ieuanc heb na phryder na blinder yn dringo llethrau y bryn ar foreu o Wanwyn, dan ganu: nid oes arno ofn dim:—y mae yn peryglus gerdded ar ymyl serth y clogwyn, heb ofni; y mae yn edrych i fynu i wybren Ebrill sydd yn lâs ac yn llwyd-oleu o orwel i orwel, heb ofni; y mae yn dewis llwybr lle mae lleiaf o ôl troed, neu yn tori ar draws pob llwybr i wneud llwybr anturus. iddi ei hun, heb ofni. Awen ieuanc ydyw, ac awen ieuanc yn gariad i gyd. Nid oes dim yn rhy galed iddi, na dim yn rhy dywyll. Nid yw yn cydnabod rheolaeth defodau cymdeithas na ffeithiau geirwon bywyd. Mor naturiol i awen mor ieuengaidd yw gweled merch ieuanc y pendefig urddasol yn myned o gastell ei thad wrthi ei hun i fwthyn y bardd yswil—ïe yn ymguddio mewn rhyw gongl o'r bwthyn am oriau er mwyn gwylio pryderon y gwr ieuanc! Ac yn wir, y mae yr ystori mor ddifyrus, fel nad ydym ninau wrth ei darllen yn cymeryd amser i gofio fod y cyfan yn anmhosibl! Pan yw y dychymyg wedi oeri, y mae beirniadaeth yn cael cyfle i ddweyd gair. Ond ai nid profiad pob un a ddarllenodd "Myfanwy Fychan" unwaith a thrachefn—ar awr rydd y ffansi—yw hyn: fod nwyf—iant yr awen ieuengaidd yn ein cario yn mlaen yn fuddugoliaethus, hyd nes tynu'r garfan yn ol, a gweled y ddwy galon gyfymyl," a

"Myfanwy" yn nghanol y gyntaf,
A "Hywel " yn nghanol y llall.