Llechfaen heno i'r cwarfod. Ond mi fedris i 'i berswadio fo i beidio."
"Pam?" gofynnodd Llew.
"Am 'i fod o'n un mor wyllt. Yn y jêl y basa' fo cyn diwadd y nos, yr ydw' i'n siŵr. 'Welsoch chi'r helynt yn y chwaral cyn i'r streic ddechra'."
"Do, yr oeddwn i yno."
"'Welsoch chi Dic 'ma'n cydio yn y Contractor hwnnw ac yn 'i daflu o dros wal yr Offis?"
Ni wyddai Llew beth i'w ddweud. Awgrymai'r ffordd y gofynnai hi'r cwestiwn nad edmygai hi wrhydri ei gŵr y diwrnod hwnnw.
"Fe gostiodd bedair punt iddo fo o flaen yr ynadon," chwanegodd hi yn chwerw. "Ac fe gollodd 'i waith cyn i'r streic ddechra' o ddifri'. 'Roedd o wedi colli'i ben yn lân, ond oedd?"
""Sylwis i ddim arno fo," meddai Llew. " 'Roedd 'na dyrfa fawr o gwmpas y Contractor, a 'fedrech chi ddim sylwi ar neb yn neilltuol."
Ond celwydd a ddywedai Llew. Ar y bore Mercher bythgofiadwy hwnnw yn niwedd Hydref, pan ffrwydrodd yr helynt gyntaf yn y chwarel, dilynasai ef y dorf o ddynion at ymyl y Swyddfa. Yr oedd y Contractor, dyn o'r enw John Huws, wedi medru dianc o afael y gweithwyr a'i hebryngai o'r chwarel, i'r Swyddfa a chloi'r drws ar ei ôl. Torrodd dyrnaid o chwarelwyr cryfion y drws i lawr a llusgwyd Huws, yn crefu'n ddychrynedig am drugaredd, allan. Ar waliau a chytiau a chreigiau a thomennydd safai cannoedd o wyr yn gwylio ac yn bloeddio 'Hwrê!': ymunai hyd yn oed wŷr tawel a phwyllog yn y gweiddi a'r ysgwyd dyrnau, oherwydd yr oedd y Contractor hwn—a phob Contractor yn y chwarel, o ran hynny yn ffiaidd gan bawb. Cychwynnodd y gosgorddlu eilwaith, ond llwyddodd Huws i ddianc eto, i mewn i swyddfa arall y tro hwn. Buan y maluriwyd y drws hwnnw hefyd, a phan lusgwyd y Contractor allan gwelai Llew, a ddringasai i ben mur uchel, ddau ddyn yn cydio yn Huws a'i hyrddio'n bendramwnwgl tua'r wal o flaen y Swyddfa. Yna gafaelodd un ohonynt yn ei war ac yn ei lodrau a'i godi ar un hwb dros y wal, cyn neidio'r mur ar un llam ar ei ôl. 'Dic Bugail' oedd y gŵr cryf ac ystwyth hwnnw.
