Gwelir ysbryd y cwmni a'r cyfnod yn y llythyrau a ganlyn at Mr. Dd. Lewis, Llanrhystyd. Er y gesyd yr Athro Jenkins Mr. Lewis yn y cyfnod blaenorol, safai mewn gwirionedd rhwng y ddau: bu'n gystadleuydd llwyddiannus ym mlynyddoedd cyntaf y deffroad a pharhâodd ei ddiddordeb mewn cerddoriaeth, a'i ohebiaeth ag Emlyn, hyd y diwedd. Dengys y llythyrau hyn ei fod yn un diymhongar iawn, heb fwy o hunan-hyder yn ei ysbryd nag o iechyd yn ei gorff.
Ysgrifennwyd yr un a ganlyn o fewn pythefnos i'r un a roddwyd yn y bennod flaenorol:—
126 High St.,
Cheltenham.
6 Tach., 67.
Gyfaill Hynaws,
Diolch lawer am eich llythyr llawn diddordeb. Peidiwch a disgwyl gormod wrthyf fi efo cerddoriaeth, ond bydded gennych fwy o ffydd yn eich galluoedd eich hun, y rhai, yn sicr, ydynt fwy nac ychydig o lawer. Digon gwael yw'm iechyd innau er pan ddychwelais yma: mae fy meddyg caredig yn dymuno arnaf beidio astudio na chyfansoddi dim am dymor o leiaf. Pa fodd mae copio y darnau wyf wedi gyfansoddi erbyn y Nadolig nis gwn. Mae anthem a thôn yng Nghwmafon, ond ni wobrwyir yr absennol: bob tro yr wyf wedi cystadlu yno yr wyf wedi bod yn fuddugol, ond dim o'r gwobrau a gefais erioed!
Tôn gynulleidfâol sydd yng Nglyn Ebbwy, ond gan mai fi yw y beirniad, esgusodwch fi am roddi ond cyfeiriad yr Ysg.
Methusalem Lewis, etc.
