Tudalen:Cofiant Dr. Joseph Parry Mus. Doc. (1841-1903).djvu/139

Oddi ar Wicidestun
Prawfddarllenwyd y dudalen hon

Yna y golygydd: "Fel prawf anwadadwy fod ei feirniadaethau wedi eu hysgrifennu fel y dywed yr uchod, cyn iddo fynd i Ferthyr, cyflwyna Dr. Parry lythyrau oddiwrth Meistri Hugh Edwards ac Edward Jenkins, ysgrifenyddion y London Welsh Choir; Eos Morlais (fel arweinydd y côr); Mr. David Rosser (Cadeirydd Pwyllgor yr Eisteddfod); Dr. Rees, Abertawe; Alaw Ddu; Dr. Rogers, Bangor; a Mr. D. Emlyn Evans."

Ni atebodd Tanymarian yn y "Cronicl" ond gyrrodd lythyr ymosodol a hunan-amddiffynnol, fel y gallwn gasglu, at Mr. Curwen. Yntau a'i danfonodd, mae'n debyg, i'r golygydd, yr hwn a wna sylwadau beirniadol arno; ond gan na ddaliant berthynas uniongyrch â gwrthrych y cofiant hwn, nid yw yn angenrheidiol eu dyfynnu. Yn unig gan fod enw Tanymarian wedi ei ddwyn i mewn rhoddwn yr hyn a ddywed ef yn wyneb y ddrwg-dybiaeth ei fod wedi datguddio cyfrinach y beirniaid, a sylwadau'r golygydd ar hyn. Cadwasoch fi yn y tywyllwch mor hir," meddai Tanymarian wrth Mr. Curwen, "fel y bu rhaid i chwi ddefnyddio y gwifrau i ohebu â mi. Yr oll a gefais oddiwrthych o'r blaen oedd Yr wyf yn hollol gytuno â chwi.' Gan ei bod felly, pa fodd y gallwn hysbysu na chyfaill na gelyn? Os cafodd ei hysbysu o gwbl, rhaid mai'r rhai oedd yn y gyfrinach a'i gwnaeth." Ar hyn sylwa'r golygydd: "Er nad yw Mr. Stephen mor bendant ag y gallai ei geraint ddymuno iddo fod ar y rhan bwysig yna o'r mater, eto awgryma na fu ganddo na rhan na chyfran yn y busnes gwarthus o ddatguddio cyfrinion beirniadaethol i'r chwilotwyr hyn a sarha ein purdeb eisteddfodol, ac y mae'n bleser gennym groniclo yr hyn a ddywed yma. Diwedda ei lythyr yng ngeiriau gweddi hen iawn': 'Oddiwrth genfigen, dygasedd, a malais, a phob anghariadoldeb, gwared ni, Arglwydd daionus'; yr ydym yn barod i uno ag ef yn hynyna, ond diameu y cytuna ef â ninnau yn wyneb y cymeriadau amheus sydd eto'n rhy aml yn cymylu awyrgylch ein heisteddfodau,' i ychwanegu cymaint a hyn o'r un hen weddi: 'Oddiwrth dwyll y byd, y cnawd, a'r cythraul, gwared ni, Arglwydd daionus!'"