Tudalen:Cofiant Hwfa Môn.djvu/132

Oddi ar Wicidestun
Gwirwyd y dudalen hon

Dacw'r cadeirydd yn symud ei gadair am fod "Hwfa" wedi symud o'r tu ol iddo, ac am ei fod hefyd yn teimlo ei fod yntau wedi ei bwyso yn nghlorianau y tipyn "Bardd o'r Gogledd," a'i gael Fel y yn brin,—a theimlai y gynulleidfa oll yr un modd. symudai y Cadeirydd ei gadair, symudai "Hwfa" ar ei ol, fel yr aeth y bobl i wylio symudiadau y ddau, ac i ymnyddu gan chwerthin. Yna wedi myned drwy y dernyn gorchestol mor odidog, daeth y cwestiwn drachefn, "A oes Barddoniaeth mewn peth fel Adroddodd yn nesaf rai darnau o'i waith ei hun, ond heb ddatguddio yr awdwr, megys, Y Rhyfel—Farch." A phan yn gorphen gyda'r dernyn hwn :—

"Sathr ddewrion cryfion mewn crau,
Yn gernydd dan ei garnau!
Cryna, crych—neidia wed'yn,
Rhed i'w brane ar hyd y bryn!
Gweryra, gwawdia bob gwn,
A luniwyd gan hil annwn;
Rhyfel watwara hefyd,
Troa ei ben, Hwtia'r byd!"

Gofynai mewn llais uchel gorchfygwr A oes Barddoniaeth yn hwnyna?" I ddiweddu, adroddodd Y cleddyf" o'i waith ei hun, ond yn celu yr awdwr—adroddodd hwn ar uchaf ei lais a phan yn myned drwy y geiriau hyn i'w orphen:—

"Ystyria synllyd ddyn wrth wel'd y Cledd
Yn lleipio moroedd gwaed, gan duchan moes,—
Nad yw ei nwydol wange a'i danllyd fâr
Ond syched tafod damniol gythraul mud!"

Rhedodd Hwfa ei fysedd trwy wallt y Cadeirydd, o'r tu ol iddo nes neidiodd hwnw yn grynswth o'i gadair, mewn dychymyg fod y cleddyf, mi dybiwn, wedi cael ei redeg ar hyd ei benglog!! Gofyna "Hwfa" yn ddifrifol yn ei wyneb "A afaelodd rhyw gymaint o Farddoniaeth y gogledd yn ngwraidd eich gwallt ŵr?

Bu yno hwyl heb ei hail; ac addefodd y Cadeirydd, ar ol talu y warogaeth uwchaf i "Hwfa" a'i ddarlith, ei gam-gymeriad ac mai