Nid gorwyllt nwydan geirwon—oedd araeth
Ddyddorol ein gwron.
A allai dim fod yn wanach na'r gair "dyddorol," o dan y fath amgylchiadau? Y mae'r gair, gair bach llanw'r papyr newydd, bron a'n rhwystro i deimlo grym y llinell sy'n cloi yr englyn—
Ond araeth yn creu dewrion.
Gallwn ddilyn ei eirgarwch i gyfeiriadau ereill. Bathai eiriau yn ei hwyl, ac at ei amcan; ac os cynyrchodd rai di lun, cynyrchodd lawer o rai cryfion. Onid oes dawn ar gynnull a dethol geiriau cymhwys, a darlun byw bron ymhob un, yn y darn cywydd hwn, er enrgrhaifft?—
Edwi mae y blodau měl,
O naws y dyffryn isel;
Gwelwon yw meillion y maes,
A dyfent ar flodeufaes:
Y sawrus lysiau, iraidd,
Edwinant, grinant i'r gwraidd;
Cwtoga y borfa bér,
Lasdeg oedd lawn melusder;
Teneua, gwywa y gwellt
A'r barug döa'r byrwellt;
Y blagur a oblygant,
Pengrymu, a nychu wnant;
A'r lili siriol eilwaith
Yn y llwyn, a'i grudd yn llaith,
Wywa o' i thwf y waith hon,
A churia urdd ei choron.
Onid yw geiriau fel "blodeufaes," "cwtogi," "teneuo," "pengrymu "—yn y cysylltiad lle'u ceir uchod—yn talu'n dda am eu lle ? Cymerer eto rannau o'i ddesgrifiad o'r Ddaeargryn—gan fod yr oll yn rhy faith i'w ddyfynu—ac onid yw fel prophwydoliaeth am alaeth San Francisco ?
Y trydan gwyllt a reda, |
