Tudalen:Diarhebion Cymru.djvu/34

Oddi ar Wicidestun
Gwirwyd y dudalen hon

DIARHEBION AC ESBONIAD.

Uchenaid Gwyddno Garan Hir
Pan droes y don dros ei dir.

Dywedir y ddihareb hon am rywun fo wedi cael colled drom. Dywed traddoddiad mai brenin Cantre'r Gwaelod oedd Gwiddno Garan Hir. Gadawodd Seithenyn Feddw y llifddorau'n aored ryw noson, a thorrodd y môr dros y wlad wasted a orweddai gynt rhwng Pwllheli ac Aberystwyth.

Edifeirwch y gŵr a laddes ei gi.

Cyfeirio y mae hon at hanes Llywelyn Fawr yn lladd Gelert, ac yn edifarhau pan welodd mai gwaed y blaidd, nid gwaed ei blentyn, oedd ar ei safn.

Gwenhwyfar ferch Ogyrfan Gawr,
Drwg yn fechan, gwaeth yn fawr.

Dywed traddodiad mai drwg oedd Gwenhwyfar, ddaeth yn wraig Arthur, hyd yn oed pan yn fechan. Ei phechod hi, yn ol rhai rhamantau, fu'n ddinistr i'w gwlad.

Beibl i bawb o bobl y byd.

Llinell o englyn yw hon, gwaith Robert William y Pandy, ger y Bala, oedd yn byw tua diwedd y ganrif o'r blaen.