Ond y wobr werthfawrocafa enillais i drwy ymchwil y blynyddoedd hyn oedd dysgu ymgydnabod å Natur yn amrywiaeth dihysbydd ei phrydferthwch : gwobr anhraethol fwy gwerthfawr na chadair a chlod am ei bod yn gyfoethogiad mewnol, ac yn mynd yn rhan o ddyn "nas dygir oddi arno."
Wrth gyfansoddi ar destun fel "Y Goleuni," yr oedd un oedd o ddifri, a'i galon yn y gwaith, yn cadw ei lygad ar y gwrthrych a ddisgrifiai. Cofiaf fy nhad yn cael difyrrwch mawr wrth ddarllen englyn o'r eiddof pan yn hogyn ysgol, i " Wawr" nas gwelswn erioed. Eithr pan ddaeth yr amser i mi fod wrth fy ngwaith am chwech o'r gloch y bore, cefais fantais i ymgydnabod â holl raddau gwawr a chysgod, a chyfoethogi fy nychymyg â'r profiad ohonynt. Gwir fod fy ngwerthfawrogiad ohonynt eto yn rhy arwynebol a chyfyngedig i'r arweddion mwyaf amlwg, ond yr oedd yn wir mor bell ag yr oedd yn mynd. Yr oedd hefyd yn fwy onest ac iach na'r ffasiwn bresennol o droi testunau naturiol yn lledrithiau meddyliol y gellir canu amdanynt heb ofn condemniad safon wrthrychol. Ac yn sicr, yr oedd yn well paratoad-gan eu bod yn waith yr un Awdur-ar gyfer y gyfathrach fwy ysbrydol à Natur a ddaeth i mi yn ddiweddarach, pryd y'm harweiniwyd
Heibio i degwch
At y Tegwch gwir ei hun.
