Gall ymddangos i rywrai fy mod yn ystyried fy muddiannau fy hunan yn fwy nag eiddo'r eglwysi a'r achos wrth symud mor fuan. Ond ni fyddai hynny'n holl gywir, canys yr oedd y symudiad yn groes i'm teimlad, ac ystyriaethau eraill yn cynnwys barn fy holl gyfeillion o blaid mynd. Ni chredaf y gallwn newid dim ar y veterans a oedd yn Hawen na'r Bryn ped arhoswn hyd fy medd. Yr oeddynt wedi hen gau pen eu mwdwl, ac yn eu plith babau a oedd yn anffaeledig geidwaid llythyren yr athrawiaeth. Gyda golwg ar y bobl ifainc, cefais dros dair blynedd o gyfleusterau i egluro'r delfryd Cristnogol iddynt hwy o'r pulpud yn gystal ag mewn dosbarth moeseg a fu yn dra llwyddiannus. Pan ddeuthum i brofiad llawnach o wirionedd yr Efengyl fy hun, teimlwn yn fawr oherwydd y diffyg yn fy nghyflwyniad ohono yn ystod fy ngweinidogaeth yno, ac yn 1905 agorwyd ffordd imi i wneud i fyny i fesur am y ddiffyg mewn dull tra hynod. Estynnodd pobl ifanc Castellnewydd (o bob enwad) wahoddiad i mi i'w hannerch ar fater y diwygiad, am wyth o'r gloch un nos Sul ym Methel. Gan nad oedd fy eisiau yn y pulpud gartref, euthum i lawr nos Sadwrn, ac yn y trên cododd ynof ddymuniad cryf am gyfle i annerch pobl ifainc Hawen a Bryngwenith, ac yna ieuenctid y Drewen. Erbyn cyrraedd tŷ fy chwaer, yr oedd yno gennad o Fryngwenith yn gofyn i mi bregethu yno trannoeth, ac yn y man un o'r Drewen am i mi bregethu yno am chwech yr hwyr. Cefais fantais yn ddiweddarach i egluro " ffordd Duw yn fanylach" i eglwys Hawen.
Os pryder ynghylch fy nghyflwr meddyliol a aeth â mi i Gaerfyrddin, wedi mynd yno cefais fendith ysbrydol anhraethol fwy, nid am fod rhyngddi berth-
