CYWYDD Y GEM.
At William Morris, Medi 21, 1752.
DRWG iawn ac athrist gennyf y newydd o'r golled a gawsoch am eich mam. Diau mai tost a gorthrwm yw y ddamwain hon i chwi oll, a chwith anguriol ac anghysurus, yn enwedig i'r hen wr oedrannus; eithr nid colled i neb fwy nag i'r cymydogion tlodion. Chychwi oll, trwy Dduw, nid oes arnoch ddiffyg o ddim o'i chymorth hi yn y byd hwn, ac a wyddoch gyd â Duw i ba le yr aeth, sef i Baradwys, mynwes Abraham, neu wrth ba enw bynnag arall y gelwir y lle hwnnw o ddedwyddyd; lle mae eneidiau y ffyddloniaid yn gorffwys oddi wrth eu llafur, hyd oni ddelo cyflawniad pob peth; ac yno, wedi canu o'r udgorn diweddaf, a dihuno y rhai oll a hunasant yn y llwch, y caiff pob enaid oll eu barnu yn ol eu gweithredoedd yn y cnawd; a chymaint un a hunasant yn yr Arglwydd a drosglwyddir i oruchafion nefoedd, yno i fod gyd â'r Arglwydd yn oes oesoedd.
Ond nid wyf fi yma yn ameanu pregethu mewn llythyr; ac afraid ysgatfydd fuasai i mi ddywedyd dim wrthych chwi ar y fath achos; oblegid eich Fod chwi, yr wyf yn dyall, yn fwy cydnabyddus â Brenin y dychryniadau na myfi; ac felly yn llai eich arswyd o honaw; canys mi glywais iddo o'r blaen fod yn anian agos atoch, cyn nesed a dwyn ymaith yr ail ran o honoch eich hun, sef asgwrn o ch esgyrn, a chnawd o 'ch cnawd chwi. Duw, yr hwn a'i galwodd hi i ddedwyddwch, a roddo i chwi oll amynedd a chysur!
Da iawn a fyddai gennyf ddyfod i fyw yn Mon, os gallwn fyw yn ddiwall ddiangen; ac nid wyf
