CYWYDD Y GEM.
CHWILIO y bum uwch elw byd,
Wedi chwilio, dychwelyd;
Chwilio am em bêrdrem bur,
Maen iasbis, mwy anisbur.
Hynodol em wen ydoedd,
Glaerbryd, a DEDWYDDYD oedd.
Mae, er Naf, harddaf yw hi,
Y gemydd a'i dwg imi?
Troswn, o chawn y trysor,
Ro a main, daear a môr;
Ffulliwn hyd ddau begwn byd
O'r rhwyddaf i'w chyrrhaeddyd;
Chwiliwn, o chawn y dawn da,
Hyd rwndir daear India,
Dwyrain, a phob gwlad araul,
Cyfled ag y rhed yr haul;
Hyd gyhydlwybr yr wybren,
Lle'r a wawl holl awyr wen.
Awn yn noeth i'r cylch poethlosg,
Hynt y llym ddeheuwynt llosg,
I rynbwynt duoer enbyd
Gogledd, anghyfannedd fyd.
Cyrchwn, ni ruswn, oer ôd,
Rhyn, oerfel, rhew anorfod,
A gwlad yr ia gwastadawl,
Crisian-glawdd na thawdd, na thawl;
Od iawn i'r daith drymfaith draw,
Ofered im' lafuriaw.
Gwledydd ormod a rodiais
Trwy bryder ac ofer gais;
Llemdost i mi 'r bell ymdaith;
A phellaf, gwacaf y gwaith.
