Neidio i'r cynnwys

Tudalen:Gwaith Goronwy Owen Cyf II.djvu/117

Oddi ar Wicidestun
Prawfddarllenwyd y dudalen hon

Mynegai.
GYDAG ESBONIAD AR RAI GEIRIAU.

[Dynoda'r llythrennau "G.O." mai Goronwy Owen ei hun a ysgrifennodd y nodyn. Saif "L.M." am Lewis Morris, "R.J am y Parch. Robert Jones, Rotherhithe. Dynoda "J.D." awdurdod pwysig Dictionarium Britannico Latinum Dr. John Davies. o Fallwyd.]

A


Aball, 41, pall, diffyg
Achrwm, 11. 86, cam
Adwedd, 43, ail wedd
Adwrth, 11. 28, niwed, drwg
Acrawg, II. 72, rhyfelgar
Afar, II. So, prudd, trwm
Agwrdd, 41, II. 59. cryf
Anghor, 49, anchorite, ancr
Aine, II. 86, awydd
Albion, II. 53. Enw ar yr ynys cyn dyfodiad Prydain oedd Ynys Albion; a'r Albion hwnnw a'i frawd Bergion a hanoeddynt, fe allai o lin y Titaniaid neu Celtae, cynfrodorion Ffrainc a Phrydain; a meibion oeddynt i Neptun, medd Pomponius Mela ac ereill awduron Rhufeinig; sef llyngesyddion dewrion ac, atgatfydd, môr wylliaid dilesg; yn gymaint ag mai duw y moroedd oedd Neptun. A'u gorchfygu eill dau a wnaed, medd yr un awduron, gan ryw Ercwlif, neu Hercules, nis gwyddis pa'r un, gan fod amryw o naddunt. Ef a allai mai pen-lluyddwr Erewlff oedd Prydain, a gorchfygu o honaw Albion Gawr, a goresgyn ei ynys, a'i galw wrth ei enw ei hun, Ynys Prydain, fel y galwasai 'r llall hi Ynys Albion o'r blaen. Ond coelied pawb y chwedl a fynno." G.O."
Angelo, II. 21, Michael Angelo. Lluniedydd cywraint yn yr Eidal. Ni a ddarllennwn am ffrwgwd a fu rhwng diawl ag ef am wneuthur ei lun mor wrthun; a'r caredigrwydd a'r teuluedd a dyfodd rhyngddynt ar ol i Angelo wneuthur llun prydferth iddo yn ddadolwch am y sarhad o'r blaen." G.O.
Amodi, II. 36, syflyd, symud
Amorth, 63, 71, diffyg porthiant, newyn
Anacreon, II. 65, 96
Anhyfacth, II. 64, So, not well bred
Anisbur, 46, pur