Ymddengys mai i brofi y wraig y dywedwyd hyn, oblegid ni bu raid iddi ymadael â'i thyddyn, a'i theulu, nac â'i chrefydd."
Nid ydym yn deall fod pregethwyr na gwrandawyr erioed wedi cael eu baeddu gan erlidwyr yn yr ardal, fel y cawsant mewn llawer o ardaloedd eraill; ond amlwg yw y dygid cwynion yn eu herbyn gan rywrai at y boneddwr uchod, yr hwn oedd ar y pryd fel pe wedi ymgynddeiriogi yn ei lid tuag at y Methodistiaid. Gwneir y dyfyniad canlynol eto o'r un llyfr:—
"Nid oedd. yr Hen Gastell mwy na thai eraill y pryd hwn wedi ei gofrestru yn ol y gyfraith i bregethu ynddo; a phenderfynai y gŵr boneddig dreio beth a wnai dull arall o erlid tuag at lethu yr heresi newydd ag oedd yn ymdaenu mor arswydus ymhob man—Yr oedd yn cadw rhyw nifer o filwyr, gan ei, fod yn amser rhyfel poeth â Ffrainc; ac wedi clywed fod pregethu yn cael ei gynal mewn tŷ heb ei gofrestru. meddyliodd y mynai efe ddal gŵr y tŷ, a chynifer a geid yn ymgynull yno, a'u dirwyo oll, yn ol y gyfraith dan y Conventical Act. Yr oedd deg neu ddeuddeg o'r milwyr hyn a'r y ffordd tua'r Hen Gastell, dan arfau, i ddal y crefyddwyr; ond daeth hyn i glustiau rhywun a ewyllysiai yn dda iddynt, rhedai hwnw tra y gallai; un arall a gymerai y newydd ac a redai yr un modd, ac felly o un i arall cerddai y newydd am ddyfodiad y milwyr yn gynt na'r milwyr eu hunain. Pan glybu Dafydd Hnmphrey y newydd, brysiodd a chymerodd y pulpud o'r Hen Gastell gan ei gario ar ei gefn, a'i guddio dan wellt yn y beudy [Beudy y Gwyngyll oedd hwn].
Yntau a ymguddiodd ei hunan mewn rhedyn yn ngolwg y ffordd; [yn y ffridd, heb fod yn bell o Graig—y—fachddu]. A gwelwn' meddai, 'y fyddin arfog yn dyfod dan saethu, nes oedd y mwg yn llenwi Cwm Corris o ben bwy gilydd. Anfonwyd un o'r gweision i ymofyn am danaf fi. a phan ddywedodd fy ngwraig nad oeddwn yn y tŷ, gorchymynodd i mi fyned at ei feistr dranoeth.' Ar hyn aethant ymaith, heb wneyd dim llawer o niwed. mwy nag afradu cryn lawer o bylor. Tranoeth aeth Dafydd Humphrey at y gŵr mawr, ac wedi arwain y troseddwr i ŵydd. ei arglwydd, gofynwyd. iddo :—'A wyt ti yn gosod y tŷ i bregethu ynddo?'
- 'Ydwyf. Syr.' oedd yr ateb.
- 'I bwy?' gofynai y boneddwr.
- I Vaughan Jones, Syr,' ebe yntau.
- Rhaid i Vaughan Jones ateb i'r gyfraith' ebe y boneddwr. Aeth a'r achos i Chwarter Sessiwn y Bala ond nid oedd Vaughan Jones
