Neidio i'r cynnwys

Tudalen:John Ceiriog Hughes (gan Llyfrbryf).djvu/76

Oddi ar Wicidestun
Prawfddarllenwyd y dudalen hon

A writer in the "South London Press" February, 1870, asserts "The amende" has to be made to Mr. Geo. Linley, the real author of the words, or rather the gentleman who “did them out of the Welsh," and hence the reason I have entered into these details showing that the song existed for some time purely as a Welsh one, and was becoming popular in the Principality before the English version was composed.

The third verse was written at the request of the Publishers, and has only appeared in their latest editions of the music.

Deg punt a gafodd Mr. Richard ar y cyntaf am ei hawl i'r gân; ond gwerthwyd cynifer o filoedd ohoni, a throdd yr anturiaeth y fath lwyddiant, fel yr anrhegwyd ef â'r swm o £100 gan y cyhoeddwyr, ac anrhegodd yntau Ceiriog â modrwy, a dyna'r oll a gafodd.

Gweithiau—Oriau'r Bore

Yn 1862, ddeunaw mis ar ol ymddangosiad Oriau'r Hwyr, cyhoeddwyd ail lyfr Ceiriog, sef Oriau'r Bore. Prynwyd yr hawl i'r argraffiad cyntaf o hwn hefyd gan Mr. Clarke, am y swm, os ydym yn cofio'n iawn, o £15, a £5 yn ysgil hyny am ail argraffiad o'r llyfr cyntaf. Cynwysa y llyfryn hwn luaws o ddarnau neillduol o dlysion, ac yn eu mysg gerdd i'r "Herwheliwr," yr hon a enillodd y wobr yn Eisteddfod Genedlaethol Conwy, 1861. Gofynid yn y testyn am gerdd duchan; ond ei chaniatai greddf naturiol y Bardd iddo fod yn llawdrwm iawn ar blentyn anneddfol natur o fath yr Herwheliwr. Dichon ei fod yn cofio am y difrod a wnai'r pryfetach ar gnydau ei dad er's talm, a bod eu dinystrydd yn haeddu ei ganmol yn hytrach na'i duchanu. Yn wir, ni welsom ni yn ngwaith unrhyw fardd gerydd llymdost iawn ar y dosbarth hwn o "blant y nos." Diau fod rhyw reswm am hyn, ac mai gwaith hawdd fyddai ei esbonio yn y man a'r lle priodol. Ond er nad ydyw yr "Herwheliwr" yn gerdd duchan yn ystyr fanylaf y gair, y mae ynddi ddarnau cryfion o farddoniaeth, yn enwedig ei phenillion chwareus cyntaf, a'i haddysg yn y diwedd.

Ceryddodd Ceiriog lawer ar anwladgarwch rhai