11
Y LLOFRUDD
Y NOSON honno, pan gyfarfu Ivor â Llio, tybiodd ei fod yn gweld cyfnewidiad er gwell ynddi. Ofnai, er hynny, ar y cyntaf, mai ei obaith hiraethlon oedd tad y syniad, ond, fel y parhâi i'w gwylio'n ofalus, gorfu arno gredu bod y cyfnewidiad yn ffaith. Ciliasai'r drem grwydrol, wyllt, ddychrynedig, bron yn gyfan gwbl o'i llygaid, ac yn ei hymddiddan nid oedd yn rhuthro oddi wrth un pwnc at un arall yn sydyn a direswm. Ar adegau hefyd, gwelai hi'n gwasgu ei hael â'i llaw fel pe bai'n ceisio cofio rhywbeth. A hwy'n difyr ymgomio, digwyddodd un peth a effeithiodd yn ddwfn ar Bonnard. Cyfeiriodd at Crutch fel "eich tad"; edrychodd arno mewn dryswch, ac ebr hi'n arafaidd:
"Does gen-i'r un tad, na neb yn perthyn yn unlle."
"Na," ebr yntau, "dydech-chi ddim yn unig; hefo pwy rydech-chi'n byw?
Crychodd hithau ei thalcen, a synfyfyriodd yn brudd.
"Rydw-i'n byw hefo fo," ebr hi; a rhedodd ias o gryndod trosti.
Ie," ebr Bonnard, "mae-o'n byw yn y tŷ yma- Ryder Crutch, ych tad."
"Nid y fo ydi. . ." atebodd hithau'n sydyn, a chwanegodd yn araf ac aneglur, "dydw-i ddim yn cofio."
