PENNOD XVII
Y Fam a'r Ferch.
WEDI treulio blynyddoedd mewn llwyddiant a llawnder—wedi hanner oes o fwynhau cysuron bywyd yn ddibrin ac yn ddibryder, peth digon annymunol yw bod yr amgylchiadau'n dechrau cyfyngu—y cysuron yn graddol leihau, a hyd yn oed dlodi yn ein haros yn y fan draw. Ond mwy gofidus, gallwn feddwl, yw dyfod ar unwaith i ddeall ein bod yn dlawd a llwm.
Druan oedd Susan Trefor! Ac eithrio'r tipyn helynt fu rhyngddi a'i thad ynghylch Wil Bryan, ni wyddai hi, hyd yn hyn, ddim am brofedigaeth a chroeswynt gwerth sôn amdano. Yr oedd wedi byw gan mwyaf ar "ideas" a gogoniant dyfodol, heb na phryder na phoen. Pa beth bynnag oedd ddiffygiol yn ei chymeriad, yr oedd ei rhieni mor gyfrifol amdano, os nad yn fwy felly, na hi ei hun. Nid oedd hi, wrth natur, heb dalent, a phe cawsai well magwriaeth, diau y buasai hi'n eneth bur wahanol. Ystyrid Susan Trefor yn ferch ieuanc hynod o brydferth. Cydnabyddid hynny gan y rhai nad oeddynt yn ei hoffi. Yr hyn a amharai fwyaf ar ei phrydferthwch oedd ei bod hi ei hun yn rhy ymwybodol ohono. Ni byddai byth yn esgeuluso gwneud defnydd o bopeth i ymharddu. Yr wyf yn mawr gredu, pe na bai llygaid i edrych arni, mai ychydig fuasai'r gwahaniaeth yn ei hymddangosiad, oblegid gwisgai yn fwy i'w boddhau ei hun nag i foddhau neb arall.
Ond y bore y cyfeiriwyd ato yr oedd newid yn ymddangosiad Susan Trefor—newid mor amlwg nes tynnu sylw ei mam y foment yr edrychodd arni. Ymwisgasai yn nodedig o blaen, a'r "hen ffroc gotwn" yn hongian ar ei braich. Amlwg ydoedd fod hynny o gwsg a gawsai wedi ei wasgu i'r ychydig oriau cyn codi, yr oedd ei llygaid yn chwyddedig a chlwyfus.
"Be ydi nene sy gen ti, dywed? Wyt ti'n mynd i'w rhoi hi i rwfun?"
