Tudalen:Storïau o Hanes Cymru cyf I.djvu/62

Oddi ar Wicidestun
Gwirwyd y dudalen hon

5. Yn amser y Frenhines Elisabeth yr oedd John Penry'n byw. Yr oedd Cymru a Lloegr wedi eu gwneud yn un wlad cyn i Elisabeth ddyfod i'r orsedd.

6. "Gan mai un wlad ydyw, un iaith sydd i fod ynddi," meddai Harri'r Wythfed, oedd yn frenin y pryd hwnnw. "Ni chaiff neb sydd yn siarad Cymraeg ddal unrhyw swydd yn y wlad."

7. Mwy na hyn, nid oedd hawl gan neb i bregethu yn Gymraeg, nac i ddysgu'r bobl yn Gymraeg.

8. Pan âi'r Cymry i'r eglwys, nid oedd y rhan fwyaf ohonynt yn deall gair o'r gwasanaeth.

9. Nid oedd llyfrau ganddynt i'w darllen. Nid oedd neb ganddynt i'w dysgu. Yr oedd y Saeson oedd mewn swyddi yn eu sarhau a'u cam-drin.