NODIADAU.
RHIF III. 9.—Pelig = Pelican.
Glynodd fy esgyrn wrth fy nghroen,
Gan faint fy mhoen a'm tuchan:
Fel un o'r anialwch, lle trig
Y pelig, neu'r dylluan.
—Edmund Prys: Salm cii 5, 6
Ysgrifenwyd y pennillion hyn gyda chyfeiriad at un o'r Arwyddluniau o waith Boetius à Bolswert, megys y ceir ef yn y Baptistery, gan y diweddar Barchedig Isaac Williams, B.D.
Y mae yn hen chwedl yn y byd, ond chwedl ddisail ydyw, fod y Pelig, neu y Pelican, pan frather ei chywion gan sarff, yn agor ei bron, ac yn iachäu y rhai bychain â'i gwaed ei hun, ac yna yn marw; neu, yn ol ereill, ei bod yn porthi ei chywion â'i gwaed, ac felly yn trengu er eu cadw hwynt yn fyw. Y mae y cymhwysiad o'r chwedl neu y cysgodlun at ein Iachawdwr, yr Hwn a dywalltodd ei werthfawrocaf Waed dros ddyn, yn naturiol ddigon, ac nid yw heb ei ddefnyddio gan rai o'r prydyddion. Nid yw y pennill dan ystyriaeth ond alleiriad o linellau un o feirdd y bymthegfed ganrif:
Y pelican digwynfan gâr
Bod ei waed bwyd i'w adar:
Yn yr un modd, er ein mwyn,
Bu farw Mab y Forwyn.
