Beryl/Pennod IX

Beryl

gan Elizabeth Mary Jones (Moelona)

IX.

Duw'n Iôr wna, drwy lwydni'r nos,
I wedd engyl ymddangos.
—ELFED.

Y NOS Iau cyntaf ym mis Tachwedd, eisteddai Beryl a'i theulu bach wrth y tân ym Maesycoed, eu cartref newydd. Yr oeddynt wrthynt eu hunain am y tro cyntaf. Bu llawer o bobl garedig yn eu helpu i symud, a bu Let yno gyda hwy am wythnos. Yn awr yr oedd hithau wedi mynd. Cawsai le fel morwyn mewn fferm yn ardal y Wern. Wedi dau neu dri diwrnod yn ei chartref, byddai'n dechrau ar ei gwaith yno.

Tŷ bach oedd Maesycoed. Dim ond pedair ystafell oedd iddo,—dwy ar y llawr a dwy ar y llofft. Yr oeddynt yn llawer llai o faint nag ystafelloedd Bodowen. To o lechau oedd iddo, a ffenestri culion. Nid oedd lawnt o'i flaen, dim ond cwrt bychan, a iet fach haearn wedi ei phaentio'n wyrdd yn arwain iddo. Yr oedd gardd fawr tu ôl i'r tŷ, a llwyni cyrens ac eirin Mair a dau bren afalau yn tyfu ynddi. Yr oedd llwyn eirin ar ben un o'r cloddiau a choeden fawr gnau ceffylau yn y cornel uchaf. Daethai Eric â thipyn o'r llwyn syringa, ac o'r llwyn rhosynnau, a'r llwyn "cyrens bant" yn gyflawn gydag ef o Fodowen. Yn y cwrt o flaen y tŷ y plannwyd y tri hynny.

Bu'n rhaid gwerthu llawer o ddodrefn Bodowen a llawer o'r llyfrau. Ni allai tŷ bach Maesycoed eu cynnwys i gyd. Prynwyd hwy gan hwn ac arall yn yr ardal. Gwerthwyd gwerth yn agos i ganpunt, ac yr oedd digon ar ôl ar gyfer Maesycoed.

Yn yr ystafell orau ar y llawr yr oedd piano Nest ac un o'r cypyrddau llyfrau oedd ym Modowen. Llyfrau gorau Beryl, Eric, a Nest oedd ynddo, a rhai o lyfrau eu tad. Yr oedd yno soffa hefyd a chadeiriau, drych mawr uwchben y tân a darluniau ar y wal. Yr oedd darluniau o Mr. a Mrs. Arthur mewn fframiau ar y silff uwchben y tân. Yr oedd un o garpedau Bodowen ar y llawr. Carped llwyd a glas ydoedd. Yr oedd yr un glas yn lliw y papur oedd ar y wal.

Yr oedd Beryl a Nest yn falch iawn ar eu hystafell fach hardd a chysurus. "Drawing-room" oedd eu henw hwy arni. Yr oedd Eric yn ei hoffi hefyd, ond nid yw dynion yn meddwl cymaint â merched am ystafelloedd heirdd.

Yn y gegin yr oedd seld a chwpwrdd cornel a bord a chadeiriau, a phethau eraill sydd â'u

MAESYCOED.

heisiau mewn cegin. Yr oedd dwy ystafell y llofft hefyd yn syml, ond yn gysurus iawn. Er mai ychydig o ddodrefn oedd ynddynt, yr oedd y cwbl yn dda. Pethau da oedd pethau Bodowen. Cysgai Eric a Geraint gyda'i gilydd, a'r tair merch yn yr ystafell arall. Yr oedd gwely bach iddi ei hun gan Enid.

Nid oedd neb ohonynt yn gwneud dim y noson honno. Yr oedd y tri hynaf wedi gweithio'n galed yn ystod y dydd gyda Let i orffen glanhau'r tŷ a rhoi'r pethau yn eu lle, ac yr oeddynt wedi blino. Felly, edrych i'r tân a meddwl a wnaent.

"Efallai bod nhad a mam yn ein gweld yn awr," ebe Nest yn sydyn.

"Efallai eu bod, Nest fach," ebe Beryl.

"Ble mae Dadi a Mami ?" ebe Enid. "Geraint ac Enid a Beryl a Nest a Eric dim gweld Dadi a Mami mwy," ebe Geraint. Tynnodd Beryl y ddau fach un bob ochr iddi, a rhoi ei breichiau amdanynt. Beth a ddywedai wrthynt?

"Dadi a Mami wedi mynd ymhell," ebe hi, ac wedi gadael Beryl i ofalu am Geraint ac Enid. Mae Dadi a Mami yn ein gweld ni, ond wedi mynd yn rhy bell i ni eu gweld hwy."

"O, mae'n dda gen i dy fod ti, Beryl, wedi mynnu cadw cartref inni. Anghofiaf fi ddim o hyn am byth byth," ebe Nest.

Na finnau," ebe Eric. "Beth pe baem i gyd ar wahân yn awr?"

"Yr wyf yn gobeithio y cawn ei gadw am amser hir," ebe Beryl.

"Y mae gennym bron ddau can punt yn y banc," ebe Nest.

"Yn fuan iawn byddaf fi'n ennill digon i'n cadw ni i gyd," ebe Eric. Mi fynnaf ddod ymlaen."

"Trueni na chaet ti fynd yn ddoctor," ebe Beryl.

"Mae dynion sydd mewn busnes yn dod i ennill arian yn gynt, ac yn dod i ennill mwy," ebe Eric.

"Ni bydd dim yr un fath mwy," ebe Nest. 'Ni byddi di, Eric, yn ddoctor, ac ni byddi dithau, Beryl, yn M.A. O, dîr! a fyddaf fi'n rhywbeth byth?"

Yr oedd Geraint ac Enid yn dechrau pwyso'n drymach un bob ochr i Beryl. Edrychodd arnynt, a gwelodd fod llygaid y ddau ynghau.

"Blant bach," ebe hi, " y mae'n wyth o'r gloch. Gwely am saith fydd y rheol ar ôl heno."

Cafodd y ddau ychydig laeth i'w yfed, ac yna aeth Beryl â hwy i'w gwelyau. Tra fu Beryl ar y llofft, bu Nest yn paratoi bara llaeth at eu swper hwythau. A dyna ddechrau eu bywyd gyda'i gilydd ym Maesycoed.

Nodiadau