Bro fy Mebyd a Chaniadau Eraill/Bwlch Gorddinen

Bro fy Mebyd a Chaniadau Eraill

gan Humphrey Jones (Bryfdir)

BWLCH GORDDINEN.

GWAHODDGAR i ysbryd yr awen
Yw Bwlch y Gorddinen erioed,
Cynefin rhamantedd, ac Eden
Breuddwydion heb ddyfod i'w hoed,
Bwlch ydyw mewn gwregys o fryniau
Warchodant ei erwau heb ball,
A chyfle pererin drwy'r oesau
I groesi o un sir i'r llall.

Wrth edrych i lawr ar ei gilydd
Yn nrych Llyn y Ffridd lawer awr,
Mae'r bryniau fel gwersyll dihenydd
Yn gwgu ddiwedydd a gwawr;
Ond canu wna ffrydiau'r mynyddoedd
Wrth dreiglo o lechwedd i lwyn,
Ac oedi wna'r tes a'r drycinoedd
I wrando cynghanedd mor fwyn.

Ein cyfarch trwy haenau o risial
Wna natur o gastell y graig.
A'u trem fel rhianedd cyfartal,
Yn unlliw ag ewyn yr aig;
Anturiaeth mewn ymchwil am olud
Fu'n creithio'r llechweddau yn drwm;
Ond cefnu mewn siom fu ei phenyd
I ddwysion encilion y cwm.

Ceir Ty y Gyfeddach yn adfail
Ar uchaf y bryniau ers tro,
A Dirwest ar orsedd gywirsail
Yn eres frenhines y fro;
Gweddiau hen saint y Diwygiad
Sydd beunydd a byth yn y gwynt,
A'r fendith yn dod i'w chyhoeddiad
O gyrddau yr hen amser gynt.

Bu milwyr Glyndwr ar eu hymdaith
Dros noethni y bryniau diwên;
Mae'r cof am Nant Conwy yn oddaith
Yn ieuanc wrth fyned yn hen;
Ond catrawd o Fechgyn Ffestiniog
Fu'r olaf i groesi'r ffordd hon;
Mae'r darlun yn gain a chymylog,
Mae balchter a gwae dan fy mron.

Tra'n croesi y Bwlch wrtho'i hunan
Sawl cyfaill ddychmygodd cyn hyn,
Ddod ysbryd adduned a chusan
I'w gyfarch o fro mebyd gwyn?
Daw eto dorfeydd i'w fawrygu
O deimlo'i gyfaredd a'i hud,
Ac awen bereiddiach i ganu
Ei folawd, a minnau yn fud.

Nodiadau