Bro fy Mebyd a Chaniadau Eraill/Capel y Cwm

Bro fy Mebyd a Chaniadau Eraill

gan Humphrey Jones (Bryfdir)

CAPEL Y CWM.

CYFEIRIAIS yn fore i Gapel y Cwm,
A'r gwlith hyd fy llwybrau ddisgynnai yn drwm,
Tywalltai y nef o'i chostrelau ei balm
Mewn gweddi a phregeth, mewn emyn a salm;
Hyfrydwch oedd myned drwy dês a thrwy law
I awyr mor deneu, a chlywed gerllaw
Delynau y gwynfyd yn canu mor ber,
Dan lesni y wawr a disgleirdeb y ser.

Gwrandewais wrth ymdaith brofiadau y saint,
Heb weled fy nghyfle na phrisio fy mraint,
Dan wenau a dagrau clodforent heb gêl,
Aeddfedrwydd y grawn a melyster y mêl;
Ce's gwmni angylion o lechwedd i lwyn,
Heb 'nabod fy ffryndiau er teimlo eu swyn;
A phleser yw edrych yn ol gyda pharch
Ar dŷ Obededom a chartref yr Arch.

'Roedd tynfaen i f'enaid yng Nghapel y Cwm,
A'i dô yn fwsoglyd a'i furiau yn llwm,
Ni wyddwn, bryd hynny fod cymaint o'r nef
O'nghwmpas yn furiau rhag drygau y dref;
Yn sain cân a moliant cyfeiriwn mewn hwyl
I nawdd y cynteddau ddydd gwaith a dydd gwyl;
Canfyddwn hawddgarwch ar babell yr Iôr
Uwchlaw pob golygfa ar dir nac ar fôr.

Mae'r capel a minnau ers tro ar wahan,
Daw'r atgof amdano mewn emyn a chân,
I ddilyn fy nghrwydriad o gwmwd i gell,
Fel mwynder hen alaw bererin o bell;
Caf saib i fy natur wrth wrando yn daer
Ar brofiad fy mam ac ar adnod fy chwaer;
Yn llewych y Moddion ddibrisiodd y byd,
Y gwelais i gyntaf liw'r Perl mwyaf drud.

Tŷ gwledd i fy enaid oedd Capel y Cwm,
Ei fwrdd yn gyfoethog a minnau yn llwm.
Daeth mellt temtasiynau i leibio y gwlith
Fu'n addfwyn ar flodau fy mebyd di—rith;
Ond teimlaf eu persawr a gwelaf eu gwawr
Wrth gerdded ffyrdd eraill dros anial y llawr;
Dan wynder y bore a chaddug yr hwyr,
Mwynhaf eu cyfrinach, y nefoedd a'i gwyr.

Yn weddill nid oes o hen gwmni mor ffraeth:
Myfi a adawyd fel ewch ar y traeth;
Mae'r llanw bygythiol yn codi yn uwch,
A minnau at dostur y storom a'i lluwch;
Ond erys cyfaredd fy mebyd o hyd
Yn gysur mewn cafod uwch gwybod y byd;
Ysgafned yw'r baich fu yn llethol o drwm
O droi am awr dawel i Gapel y Cwm.

Nodiadau