Catiau Cwta/Catiau Cwta 3

Catiau Cwta

gan Thomas Jacob Thomas (Sarnicol)

I'R AWENYDD IEUANC

O chafodd egin d'awen di eu dodi
Yng ngolau dydd ar faes y papur lleol,
Nac efelycha'r ceiliog a grèd godi
O'r haul i wrando ar ei gân foreol.

CYNGHORION

Cynghorion sobr gan rai mewn oed a gawn,
I'w derbyn, fel y gweddai, 'n barchus iawn,
A'u gosod heb eu cyffwrdd o dan sel
I'w rhoddi, yn ein tro, i'r oes a ddel.

MEWN CWRDD DIWYGIADOL

Pwy yw'r eneth? Ond waeth pwy,
Wrth ei hagwedd a'i hymddygiad,
Y mae'n meddwl llawer mwy
Am ei diwyg na'i diwygiad.
Mwy o nefoedd, Duw a ŵyr,
Im, er hyn, y mae'n gyfrannu
Na'r un flêr, a'i gwallt ar ŵyr
Sydd yn dawnsio a moliannu.

MYND

Mynd y mae'r amser, meddi; nage, ddyn,
Nid amser sydd yn mynd, ond ti dy hun.

YN UN AR HUGAIN

Mor drist, mor hen, y'm cawn fy hun
Yn un ar hugain oed!
Yn drigain, cofiaf gyda gwên
Na bûm mor hen erioed
Ag own pan gefais i fy hun
Yn un ar hugain oed.

HAWL AC ATEB

"Paham y buost ti mor ffôl
A gado'r miloedd ar dy ôl,
I doddi ar dy ôl,
Fil ar ôl mil am y cyflyma'?"
"Toddent ynghynt i lawr fan yma!"

HEB NOD

Heb lan i wneud amdani
Awel deg ni'th hwylia di.

NID Y WISG

Gwisged bob gwych ddilledyn,
Epa fydd epa er hyn.

Y CYBYDD

Tebyg i borchell wedi ei besgi yw,
Mae'n fwy o werth yn farw nac yn fyw.

GWIR GYFOETH

Cyfoeth? ai cyfoeth yw
Arian a thai a thir?
Na, swm y pethau y gelli fyw
Hebddynt yw'r cyfoeth gwir.

HEN GYNGOR

Cofia hyn, ymhob ymdrafod,
Gwell llithro ar dy droed na'th dafod.

I'R IEUANG

Yn llewndid eich ieuenctid chwim
Cofiwch, O lanciau clodforedig,
Nad yw'r ieuenga' ohonom ddim
Yn anffaeledig.

BARN EI DAD

Rhaid bod dysg yn bentwr mawr
Yn y coleg acw 'nawr,
Os yw pawb yn dod fel Ianto,
Adre â chyn lleied ganto.

Y SEICOLEGYDD

Dywaid yr hyn sy'n eglur i bob un
Mewn iaith nas deall neb ond ef ei hun.

IENCTID YN EIN DILYN

Cripian yn ei flaen er mynych waeau,
Weithiau'n ddoeth ei amcan, weithiau'n ffôl,
Tynnu 'mlaen, gan lusgo cadwyn beiau
Ienctid ar ei ôl.

YR EGLWYS DDA

Yn Eglwys Dda ni elwir moni
Gan bobol ymarferol oni
Bo'i Da'n fwy amlwg na'i Daioni.

Nodiadau[golygu]