Cerddi'r Eryri/Molawd y Delyn
| ← Mi ges i gam ofnadwy | Cerddi'r Eryri Cerddi gan William John Roberts (Gwilym Cowlyd) Cerddi |
Diwrnod Cynhebrwng fy Mam |
MOLAWD Y DELYN.
Tua chwech ugain mlynedd yn ol, o eleni (1887), yr oedd mam Dafydd Sion Pirs yn cadw y Dafarn a elwid y DELYN (Harp), Llanfairtalhaiarn. Yr oedd yn fardd pert, ac y mae amryw oʻi Gerddi wedi eu Cyhoeddi, ond y ddoniolaf a'r oreu o'r cwbl yw "Molawd y Delyn," o'r hon y mae y pennillion canlynol wedi eu dyfynu, fel y goreuon, gan TALHAIARN.
Brenhines pob miwsig, hardd adail urddedig,
Wych haelfraint uchelfrig goethedig ei thop:
Am adlais mwyn odlau, pur lesol pêr leisiau,
Gan hon mae'r sain oreu sy'n Europ.
Clochdy clau wychder, c'lomendy clau mwynder,
Siop dannau siâp dyner, teg wiwber ei gwaith;
Pren oslef barneisliw, ty golau teg eiliw,
Tlws adail glwys ydyw glòs odwaith.
Merch organ arch eurgaingc, ty closgoed teg lwysgaingc,
Gorseddfaingc, crededdfaingc, troell wirgaingc tra llefni
Mawl lestr melusdrwst, sy'n dwndro sydyndrwst,
Cywirdrwst, duwioldrwst, di waeldrefn.
Gwagen pob gwiwgerdd, i lusgo melusgerdd,
Mae'n agor mwyneiddgerdd, wych haelgerdd a choeth;
Esgoldy'r ysgowldant, a chadair y chwiwdant,
Cegindant, Parlwrdant, perl eurdoeth.
Ty masarn, tô miwsig, glau adail glywedig,
Cynwysdy cân ystig, urddedig hardd iawn;
Hwyluslef meluslais cain oslef cynneslais,
Treínuslais iawn adlais hynodlawn.
Apollo ( medd llyfra ') a'i lluniodd o'r llona,
Mercurius a'i carai, da raddau, di rus;
Amphion a'i pynciai, ac Orion ( medd geiriau )
Yn ffyddlon eu moesau a'r Muses.
Orphion pan ganai fwys euraid fesurau,
Y meini'n y muriau yn chwareu'n wych oedd,
Wrth rinwedd pereiddlais y Delyn feluslais,
Os coeliwn ni adlais cenhedloedd.
Ei llais sydd i'n clustiau fel arogl i'n ffroenau,
Neu fel ar wefusau, tôn oreu tan ne';
Fe'i gwnaed at ei phwrpas yn harddach ei hurddas,
Na phalas na dinas i danne.
Tryth ddewrgras tri theirgw rach, hoff awgrym tri phum gwrach.
Dwys wyrthiau tri seithwrach, chwe nawgwrach yn ol;[1]
Pob un mewn trefn odiaeth yn gwneud eu gwasanaeth,
Peroriaeth athrawiaeth wrth reol.
A gwr a thri ecstro o'i hol yn ei hwylio,
Ac wythwast[2] yn gweithio o dano bob dydd;
Dwy forwyn,[2] da fwriad yn dilyn y deiliad
Mor gyflym i'w galwad a'u gilydd
Pwy godwn i'r gadair i agor ar ungair
Drysordy di anair pum cywair pob cân,
A chwery a chwebys a dwyfawd a deufys
Wrth statys amcanus mab Cynan.
Hyf godwch drigolion swydd Dinbych ac Arfon,
Trefaldwyn swydd dirion, Fflint, Meirion, a Môn:
Mae pawb ond plant Nabal, yn caru merch Tubal,
A'i threbal fain feddal fwyn foddion.
Os hapie ryw landdyn mewn afiaeth ymofyn,
Pwy ganodd i'r Delyn, deg eilun, da'i gair;
Ond didwyll yw d'wedyd i foddio'i gelfyddyd
Rhyw lengcyn dwl ynfyd o Lanfair.
Pob dyn a'i hadwaeno, gwnaed fawl fel y medro,
Yn hynaws i honno sy'n cleimio swn clod;
Mae pawb drwy'r holl wledydd yn caru ei llawenydd,
Ond ambell hên gybydd 'rw'yn gwybod.