David Williams y Piwritan/Y Seiat fawr yn Lerpwl

David Williams y Piwritan

gan Richard Thomas, Bontnewydd

VI.

Y SEIAT FAWR YN LERPWL.—Y GAIR OLAF.

1914.

Mr. Llywydd a hen gyfeillion annwyl a hoff,—

Mae yn dda iawn gennyf eich gweled unwaith eto, ac yr wyf yn siwr fod yn dda gennych chwithau fy ngweled innau (chwerthin a chymeradwyaeth). Fe fuasai'n dda gennyf gael eich gweled heb i mi ddweud dim. 'Does dim angen am ddweud dim; y mae popeth da wedi ei ddweud; a phan nad oes amser i'w ddweud, na dim eisiau ei ddweud, wel, y peth synhwyrol ydyw tewi, a dweud dim (chwerthin). Ni wnaf ond crybwyll un ymadrodd, geiriau yr Arglwydd Iesu Grist, "Chwychwi yw y rhai a arosasoch gyda mi yn fy mhrofedigaethau." Aros gydag ef yn ei brofedigaethau. Oes, y mae i'r Iesu ei brofedigaethau y dyddiau hyn trwy'r deyrnas yma; yr achos yn isel iawn mewn llawer man, y mae hen bobl yn dweud na welsant hwy mo achos crefydd mor isel. Pwy a adawodd Grist gan garu y byd presennol? Bron na ddywedwn i wrth gymryd golwg gyffredinol ar y deyrnas yma, "Pawb a adawsant Grist, gan garu y byd presennol." Miloedd pobl ieuanc y deyrnas yma yn gyrru yn ynfyd ar ol pleserau, a chwareuon, a difyrrwch, a phobl ganol oed, a hen bobl hefyd (chwerthin), yn gyrru mor ynfyd ar ol golud, yn gadael Crist gan garu y byd presennol. A miloedd lawer yn yr eglwysi wedi syrthio i ryw ddifaterwch, i ryw farweidd-dra. Yr wyf yn credu eich bod chwi yn well yn y dref yma nag ydym ni yn y wlad acw. Yr oeddych yn well pan oeddwn i yn byw yma, beth bynnag, ond nid am fy mod i yma (chwethin). Mae rhyw farweidd-dra a difaterwch—cannoedd lawer o bobl nad oes dim modd eu cael i'r Seiat unwaith mewn blwyddyn, a 'does dim posib' cael ganddynt ddod i'r cyfarfod gweddi o gwbl. Wel, dyma brofedigaeth yr Iesu, gyfeillion. Ond eto, y mae cannoedd yn y gynulleidfa fawr hon y gall yr Iesu bendigedig ddweud wrthynt, "Chwychwi yw y rhai a arosasoch gyda mi yn fy mhrofedigaethau." Fe allwn i gyd wneud hynny, gyfeillion, aros gydag ef, y mwyaf anneallus ohonom, y mwyaf anllythrennog ac annysgedig. Tydi, y dyn a chanddo allu mawr i fod yn anwybodus, a'r dyn fedr fod yn ddwl, "Wel, d'wyf fi dda i ddim." Wyt, yn dda i lawer, ti elli aros hefo Iesu Grist yn ei brofedigaethau. Y mae un gŵr meddylgar yn dweud ar yr adnod yma,— "'Dyw aros yn cynnwys dim, ond peidio a mynd i ffwrdd." Da chwi, bobl ieuanc annwyl, gannoedd ohonoch, peidiwch a myn'd i ffwrdd. Mae yr achos. yn isel, peidiwch a mynd i ffwrdd; arhoswch—stwffiwch ato pan mae yn ei brofedigaethau. "Minnau a'i haddefaf yntau." Beth? "Teyrnas." Pensiwn. da? Pensiwn wir—"teyrnas;" a hynny am ddim byd ond peidio a mynd i ffwrdd. Peidio a mynd i ffwrdd. Mae pawb o'r deiliaid yn y deyrnas hon yn frenhinoedd, welwch chi. Clywch hwy yn dweud, "Iddo ef, yr hwn a'n carodd, ac a'n golchodd oddi wrth ein pechodau yn ei waed ei hun, ac a'n gwnaeth ni yn frenhinoedd." Mae'n rhywyr i rai ohonoch ddechrau tocio eich hunain. "Brenhinoedd".— mae eisiau tipyn o fanners nefol i fod yn frenhinoedd. "A'n gwnaeth ni yn frenhinoedd ac yn offeiriaid."

Wel un gair eto. Yr wyf yn gwybod ei bod hi yn hen bryd i mi derfynu, ond gadewch i mi gael rhyw bum munud—neu chwech—neu saith. "Minnau a'i haddefaf yntau." "Rhoddaf iddo eistedd gyda mi ar fy ngorseddfainc." Dyna i chwi gyffesu nid rhyw orseddfainc fach yn ymyl fy ngorseddfainc fawr. Pa le? "Gyda mi." Fel pe buasai yn dweud, "mi fyddaf yn fwy cyffyrddus ar fy ngorsedd ond cael y rhain yno." "Yn y deyrngadair yn unig y byddaf yn fwy na thydi," meddai Pharaoh wrth Joseff. "Chei di ddim rhan o'm gorsedd i chwaith, Joseff." Ond glywch chwi eich Brenin yn dweud am bob un sydd wedi bod yn ei ddilyn, "eistedd gyda mi ar fy ngorseddfainc." "Wrth bwy o'r angylion y dywedodd ef un amser, Eistedd ar fy neheulaw?" Wrth yr un erioed, fuasa fo ddim yn beth cyffyrddus i'r nefoedd weled angel ar yr orsedd. Fe fuasai yn beth poenus i'r nef, ac fe fuasai'n fwy poenus i'r angel ei hun nag i neb arall. Wn i ddim pe buasai archangel yn mynd ar yr orsedd na buasai penys— gafnder yn dod drosto. Hen bechadur wedi ei achub —" rhoddaf iddo ef eistedd gyda mi ar fy ngorseddfainc." Yno y mae ein hen gyfeillion ni, ond mae yn chwith i ni am danynt. Ymha le y maent hwy? Rhaid i chwi ddringo i ddeheulaw gorseddfainc y mawredd, neu welwch chwi byth monyn nhw. Yno y mae ein hen gyfeillion, yn reit snug 'rwan. Hwy fuont yn ffyddlawn i gyffesu yr Iesu. Yr wyf yn eu cofio. Mi gwelais hwy yn troedio'r strydoedd yma, wythnos ar ol wythnos, yn ddigon prysur yng nghanol twr o Saeson; i ba le yr oeddynt yn myn'd? O, i'r cyfarfod gweddi, neu i'r Seiat. Pa le y maent. yn awr? Yng ngeiriau Ieuan Glan Geirionydd:

Wedi dianc uwch gelynion,
Croesau, a gofidiau fyrdd,
Maent hwy'n awr yn gwisgo'r goron,
Ac yn cario'r palmwydd gwyrdd.

Byddaf yn dych'mygu weithiau
Fry eu gweld yn Salem lân,
Ac y clywaf ar rai prydiau
Adsain odlau per eu cân.

Ond mae'r amser bron a dyfod
Y caf uno gyda hwy.
Yn un peraidd gör ddiddarfod,
Uwchlaw ofn ymadael mwy.

Chymerent hwy ddim mil o fydoedd am ddod am chwarter awr i'r ddaear yma, a cholli y nefoedd am chwarter awr,-

"Os rhaid goddef ar fy nhaith
Dywydd garw,
Cadw f'ysbryd yn dy waith,
Hyd fy marw."

Gras ein Harglwydd Iesu Grist a fyddo gyda chwi oll. Amen.

Nodiadau