Drych y Prif Oesoedd 1884/Cerddi clod i'r llyfr

← Barn Wiliam Lewes, Llwynderw, am y Llyfr

Drych y Prif Oesoedd 1884

gan Theophilus Evans

golygwyd gan William Spurrell

In Laudem Auctoris.

Hoc opus ornatum, quod scripsit candidus auctor,
Accipiat lector, mente volente, pius.
Nil ago si laudem coner cantare laboris,
Ingeniique tui; sed liber ipse facit.
Quippe liquet nobis, nullus monstrare volumen
Quot linguâ nostrâ, nobile tale potest.
Hic liber a primâ deducit origine Cambros,
Bellorumque rubens nunc specimen specitur.
Hic quoque tractantur fidei vestigia Christi,
Gentibus his postquam notificate semel
Sæcula perque novem quodcunque bonique, malique,
Accidit, auctor habet, pandit, ubique liber.
Denique tu studiis altis (dignissime) perge,
Progressum Dominus, prosperet atque tuum.

JOHANNES BOWEN, MEDICINA PROFESSOR.

Y Pennillion uchod yn Gymraeg, o waith J. R.

DERBYN fal dyfyn difar—wych hwylus
A chalon 'wyllysgar;
Heddyw oes ged addysg wâr
Bwnc ammod heb un cymhar.

Ond gosod da glod (deg lydan—rwydeb)
Yr awdur nai thraian;
Loew a'i synwyr lwys anian:
Dull ry gaeth nid all yr gân.

Y llyfr sydd ddeunydd enwawg—ei hunan
Am hyny'n ardderchawg,
Llesol yw a lluosawg;
Addysg i'r hyddysg y rhawg.

Amlwg i'n golwg ni a'i gwelwn—fyth
Heb ei fath addefwn;
Gorchestol gwir a chwestiwn,
Rhagorol haeddol yw hwn.

Traethawd clau eurawd clir—sy i goffäu
Holl gyffion llin gywir,
Y Brytaniaid brwd henwir,
Eu haraith talaith a'i tir.

Dangosir profir y pryd—arbenig
Derbyniai'n gwlad hefyd
Ffydd Crist ddi—drist dda edryd,
A'i ffyniant, clau lwyddiant clyd.

Holl ddamwain Brydain, waith brau—iawn acen,
Er naw cant o flwyddau,
A dangos gloew achos glau,
Hwyl antur eu helyntiau.

Dos rhagod, cei glod y gwledydd a'u mawl
Am elwog waith beunydd;
Ffyddlon d'amcanion cynnydd,
Gair mwy na pharch grym ein ffydd.

Englynion o waith Bardd arall.

LLYMA Ddrych haelwych hylwydd—cainfoddau
Cof eiriau cyfarwydd;
Drych i'r wlad yn ddiw'radwydd;
Drych enwog iawn rhywiog rhwydd.

Dengys trwy'n hynys ar hynt—hanesion
Hen oesoedd a helynt
Y gwŷr dewrion gwychion gynt,
Amyl oedd y mawl iddynt.

Edrychwn gwelwn yn gu—wir achau
Goruchel y Cymry:
A'u mwyth oll, a'u maith allu;
Cysurus lwyddiannus lu.

Edrych y dyn â Drych dwys—iawn erfai
Hen arfer yr eglwys;
Ei gwŷr llen cymhen cymhwys,
A'i llygion wŷr glewion glwys.

Crefydd dda ufydd ddi-ofer—hylaw
Hiliogaeth hen Gomer;
A'u cerddoriaeth berffaith ber,
A'u hymsawd yn eu hamser.

Brysia, Ddrych, hoew-wych ei hawl—iawn gamrau,
I Gymru'n egnïawl
Dy ber areith odieithol
Haeddai fyth hoew dda fawl.

—JENKIN THOMAS A'I CANT.

Nodiadau