Geiriadur Bywgraffyddol o Enwogion Cymru 1867-Cyf I/Aubrey, William (bu f 1591)

Geiriadur Bywgraffyddol o Enwogion Cymru 1867-Cyf I

gan Josiah Thomas Jones

Mae erthygl am y pwnc:
William Aubrey
ar Wicipedia

AUBREY, PARCH. WILLIAM, LL.D., a anwyd yn y Cantref, sir Forganwg. Yr oedd yn gefnder i'r Dr. John Die. Cafodd ei addysg yn Ngholeg yr holl Saint, Rhydychain. Graddiwyd ef yn B.A. yn 1549. Gwnaed ef wedi hyny yn benaeth Neuadd New Inn, ac yn Gorph. 13eg, 1554, yn LL.D. Dyrchafwyd ef hefyd yn farnydd amddiffynol byddin y frenhines yn St. Quintens, yn Ffrainc, yn amddiffynydd yn y Court of Arches, yn un o Gynghorwyr Terfynau Cymru, yn Feistr yn y Sianseri, ac yn ganghellwr i archesgob Canterbury dros yr holl dalaeth. Yn olaf, cymerwyd ef yn nes at berson ei Mawrhydi Elizabeth, trwy ei godi yn feistr cwrt yr ymofynion wrth alwad. Dewiswyd ef hefyd yn un o broctoriaid y Brif Ysgol, yn 1593. Yr oedd yn meddu dysgeidiaeth ddofn, ac o bwyll neillduol, ac am hyny yn cael ei enwi yn anrhydeddus gan yr hanesydd Thuanus ac ereill. Efe a ysgrifenodd amryw bethau, yn enwedig ei lythyrau at Dr. Du—Du ar "Benarglwyddiaeth y Moroedd." Ond ni wyddys fod dim o'i eiddo wedi ei argraffu. Darfu i Syr F. Walsingham, un o weinidogion Elizabeth, ysgrifenu llythyr at Syr Edward Stradling, o Gastell St. Donets, yn hysbysu fod Dr. Aubrey yn bwriadau dyfod i sir Frycheiniog ar ymweliad, a'i fod yn bwriadu cael llawenydd gyda'i gyfeillion, ac yn deisyf cael carw ganddo erbyn hyny. ("O'r llys yn Nonesuch y 30ain o Orphenaf, 1584.") Ac y mae yntau ei hun yn anfon llythyr at Syr Edward yn gofyn yr un anrheg i'w fab, Edward Aubrey, erbyn y Sesiwn, gan ei fod yn sirydd; dyddiedig, Gorph. 1af, 1591. Bu farw Dr. Aubrey Gorph. 23ain, 1595, a chladdwyd ef yn eglwys St. Paul. (Wood's Fasti; Stradling's Correspondence.)