Gwaith Dafydd ap Gwilym/Y Cywydd diweddaf i Forfudd

Gwaith Dafydd ap Gwilym

gan Owen Morgan Edwards

Y CYWYDD DIWEDDAF I

FORFUDD.

PRYDYDD i Forfudd wyf fi,
Prid ei swydd, prydais iddi
Cywyddau twf cu wiw-ddoeth,
Cof hardd am dwf caeth-fardd coeth;
Ni bu ag hwynt, pwynt ympel,
Un organ mor anirgel,
Mae dy serch, unfam undad,
mron yn dwyn fy mrad,
Holl gwmpas, y lleidr-was llwyd,
O'r hyn oll yr enillwyd.

Rhoes iddi bob rhyw swyddau,
Rhugl foliant o'r meddiant mau,
Gwrdd-lef telyn ag orloes,
Gormod rhodd, gwr meddw a'u rhoes.
Heuais, fal orhoian,
Ei chlod yng Ngwynedd achlân;
Hydwf y mae yn hedeg,
Had tew, llyna heuad teg.

Pybyr fu pawb ar fy ol,
A'u “Pwy oedd ?" ym mhob heol;
Pater-noster anistaw,
Pawb ar a gânt, llorfdant llaw;
Ymhob crefydd rhyfedd ri
Yw ei cherdd, yn wych erddi;
Tafawd o'm twfawd ganmawl,
Teg ei gwên, amen y mawl,—
Cans ar ddiwedd pob gweddi,
Cof cywir, yr henwir hi.
Chwaer ydyw, tywyn-liw tes,
I ferch Wgan, farchoges;

Un-llais wyf, yn lle safai,
A'r gôg, morwyn gyflog Mai;
Honno ni fedr o'i hanwyd
Eithr un llais, a'i thoryn llwyd,
Ni thaw y gog a'i chogor,
Crygu mae rhwng craig a môr,
Ni chân gywydd, lonydd lw,
Nag acen, onid "Gwcw!"

Gwys ym Mon mai gwas mynaich
Fum i, yn ormod fy maich,
Yr hwn ni wna dda ddeutrew
Lafur ond un loew-fron dew.
Dilonydd bwyll, ddidwyll ddadl,
Dilynais fel dal anadi,
Defnyddio i'w hurddo hi
Defnyddiau cerdd ddwfn erddi.

Yn iach bellach, heb allel
Na chudd am dani, na chel!
Talm fydd iddi, os tolia,
Ac o dodir ar dir da;
Adyn o'i chariad ydwyf,
Aed â gwynt, dieuawg wyf.

Pan ddel gwasgar ar esgyrn,
Angau, a'i chwarelau chwyrn
Dirfawr, a hoedl ar derfyn,
Darfod a wna dafod dyn,—
Y Drindod, cyn cydfod cwyn
Mawr ferw, Mab Mair Forwyn,
A faddeuo 'ngham dramwy;
Amen, ac ni chanaf mwy.

Nodiadau[golygu]