Neidio i'r cynnwys

Gwaith Goronwy Owen Cyf II/Cyfieithiadau o Anacreon

Oddi ar Wicidestun
Cywydd i Ofyn Ffrancod Gwaith Goronwy Owen Cyf II

gan Goronwy Owen


golygwyd gan Owen Morgan Edwards
Englynion i Ofyn Cosyn

CYFIEITHIADAU O ANACREON.

NATUR a wnaeth, iawn ytyw,
Ei rhan ar bob anian byw :
I'r cadfarch dihafarchwych
Carnau a roes; cyrn i'r ŷch;
Mythder i'r ceinych mwythdew;
Daint hirion llymion i'r llew;
Rhoes i bysg nawf ym mysg myr;
I ddrywod dreiddio'r awyr;
I'r gwŷr rhoes bwyll rhagorol;
Ond plaid benywiaid—bu 'n ol:
Pa radau gânt? Pryd a.gwedd;
Digon i fenyw degwedd
Rhag cledd llachar a tharian;
Dor yw na thyr dur na thân;
Nid yw tân a'i wyllt waneg
Fwy na dim wrth fenyw deg.



Mae 'n ddiau myn y ddaear
Yfed o wlych rych yr âr;
Dilys yr yf coed eilwaith
Y dwr a lwnc daear laith;
Awyr a lwnc môr a'i li;
Yf yr haul o for heli;
Ar antur yf loer yntau;
Yfont a d'unont eu dau.
Y mae 'n chwi.h i mi na chaf
Finnau yfed a fynnaf.

Gwarthus iwch ddigio wrthyf,
Nid oes dim o'r byd nad yf.



Hoff ar hen yw gwên a gwawd;
Bid llane ddihadl, drwyadl droed;
Os hen an—nïen a naid,
Hen yw ei ben lledpen, llwyd,
A synwyr iau sy 'n yr iad.


ENGLYNION I OFYN COSYN LLAETH GEIFR
GAN WILLIAM GRUFFYDD, DRWS Y COED, A DROS DOMAS HUWS. 1754

DYNYN wyf a adwaenoch—er ennyd,
A yrr annerch atoch;
Rhad a hedd ar a feddoch,
I'ch byw, a phoed iach y boch.
I chwi mae, i'ch cae uwch cyll,
Geifr, hyfrod, bychod, heb wall;
Llawer mynnyn, milyn mwll,
Rhad rhwydd a llwydd ar bob llill.

Mae iwch gaws liaws ar led—eich annedd,
A'ch enwyn cyn amled;
Y mwynwr, er dymuned,
Rhowch i'm gryn gosyn o ged.

Cosyn heb un defnyn dwfr,
Cosyn ar wedd picyn pefr,
Cosyn o waith gwrach laith, lofr,
Cosyn o flith gofrith gafr.

Blysig, aniddig ei nâd—yw meistres,
A mwstrio mae'n wastad;
Ni fyn mwy un arlwyad
Na gwledd, ond o gaws ein gwlad,

Myn Mair, onis cair y caws
Ar fyr, y gŵr difyr dwys,
Ni bydd swydd, na boddio Sais,
Na dim mwy hedd i Dwm Huws.

Os melyn gosyn a gaf,—nid unwaith.
Am dano diolchaf;
Milwaith, wr mwyn, y'ch molaf,
Hau'ch clod ar bob nod a wnaf.


MARWNAD
I'r elusengar a'r anhepcor MR. JOHN OWEN, o'r Plas yn Ngheidio, yn Lleyn.

1. Unodl Union.
WAE Nefyn, gwae Lŷn gul wedd,-gwae Geidio,
Gwae i giwdawd Gwynedd,
Gwae oer farw gŵr o fawredd,
Llwyr wae, ac y mae ym medd.


2. Proest Cyfnewidiog.
Achwyn mawr, och yn y modd!
Nid ael sech, ond wylo sydd;
Gwayw yw i bawb gau y bedd
Ar Sion Owen, berchen budd.


3. Proest Cadwynog.
Cadd ei wraig bêr drymder draw
Am ei gwaraidd, lariaidd lyw,
A'i blant hefyd frwynfryd fraw;
Odid un fath dad yn fyw.


4. Unodl Grwca.
Mawr gwynaw y mae 'r gweinion
"Gwae oll y sut golli Sion";

Ni bu rwyddach neb o'i roddion—diwg,
Diledwg i dlodion.


5. Unedl Gyrch.
Llyw gwaraidd llaw egored,
Rhwydd a gwiw y rhoddai ged;
Mwynwych oedd. (y mae 'n chwith!)
Digyrrith da ei giried.


6. Cywydd Deuair Hirion.
Gwrda na phrisiai gardawd,
Ond o les a wnai i dlawd.


7. Cywydd Deuair Fyrion. Awdl Gywydd.
Cywydd Llosgyrnawg, a Thoddaid, ynghyd.
Ni bu neb wr
Rhwyddach rhoddwr;
A mawr iawn saeth ym mron Sion
Cri a chwynion croch wannwr.
Llawer teulu, llwyr eu toliant
A'u gwall, eisus a gollasant
Sin addient Sion i'w noddi.
Bu ŷd i'w plith a bwyd i'w plant,—eu rhaid
Hyd oni ail-gaid yn y weilgi.


11. Gwawdodyn Byr.
Sion o burchwant, os un, a berchid;
Synwyr goreu, Sion wâr a gerid;
Sion a felus iawn folid,—pan hunodd
Sion Owen gufodd, syn yw'n gofid.


12. Gwawdodyn Hir.
Chychwi y gweiniaid, och eich geni!
A marw 'ch triniwr, mawr yw 'ch trueni.
Pwy rydd luniaeth, pa rodd yleni
Yn ail i Sion, iawn eluseni?

Nodiadau

[golygu]