Gwaith Huw Morus/Arglwyddes y Tegwch

Gwaith Huw Morus

gan Huw Morus (Eos Ceiriog)

golygwyd gan Owen Morgan Edwards

ARGLWYDDES Y TEGWCH.
Tôn,−"ARMEIDA."

ARGLWYDDES y tegwch, hawddgarwch i gyd,
Fel Elen oleuwen, braf irwen o bryd,
Helaethrwydd ych donie wrth fesure fy serch
A'm rhwymodd mewn cariad difwriad am ferch;
Blin imi yeh digio wrth gofio maith gur,
A blinach yw diodde rhyw boene rhy bur;
Nid all y môr hallt, ond ydwy fi 'n dallt,
Ond boddi, 'n yr eitha, lliw'r eira ar yr allt.

Mi glywes afiaethus wyr moethus i maeth
Yn achwyn rhag Ciwpid, dwys ergyd i saeth,
A minne,'n lle coelio, yn beio ar bob un,
Nes imi gael cerydd o'i herwydd fy hun;
Ac am i mi ame, yn nyddie fy nwy,
Fo a'm tare à saeth eured, clo ened yw'r clwy;
Fel pig gwaew ffon, hi a'm brathodd i'm bron,
O'ch blaen rydw i 'n blino ac yn cwyno rhag hon.

Ped faswn heb weled â'm llyged mo'ch lliw,
Mi faswn di-angen, y gangen deg wiw;
Ped faswn heb glywed llareiddied ych llais,
Mi faswn iach hefyd, heb glefyd, heb glais;
Fy nwyglust a'm golwg yw'r mowrddrwg i mi,
A'm gwnaeth mor garedig, wych ewig, i chwi;
Mae nghalon i 'n brudd, fel lleuad dan gudd,
Yn gorwedd mewn cwmwl dan feddwl di-fudd.

Weithie'n llawn hyder, yn ofer, main ael,
Rhoi ffansi ar aur bwysi di-bosib i'w gael;
Ac weithie mor wladedd, gwael agwedd, gwyl iawn,
Heb feiddio mo'r ceisio o'r cwyno pe cawn;

Ni waeth imi ddringo a syrthio, lliw'r ser,
Na marw o flys anial y syrth afal per;
Os plygu y wna'r pren, y winwydden wen,
Caf flode holl Gymru i'm harddu ar y mhen.

Wrth ddringo'r pren teca a'r uniona ar wnaed,
Mae llawer i'm d'rogan i'n druan ar draed,
A chwithe sydd, meinir, yn darllen bob dydd,
Yn llyfre'r athrodion, anffyddlon i ffydd;
Mae llawer gwers ynfyd, anhyfryd, yn hwn,
Rhwng cas a chynysgeth a gwenieth, mi gwn;
Na choeliwch mo rai anianol a wnai
Ddehongli'n ddianghlod y bennod y bâi.

Fo a'm gwnaethe'r Gorucha fi'n rhydda fy rhodd,
Ped fase'n fy ngwneuthur, ferch bur, wrth ych bodd;
Eisie mwy mawredd a rhinwedd i'm rhan,
Er cryfed yw f'willus awyddus, rwy'n wan;
Dy lendid, f angyles a'm diwies, a'm dwyn,
Mewn dialedd di-elw, i farw er dy fwyn;
Dau gwell gin i hyn, y gweddedd gorff gwyn,
Na byw gydag un daiog, anserchog, a syn.

Ped faech mor drugarog, yn glau, enwog lon,
A thynnu saeth Ciwpid, friw enbyd o'm bron,
Gwir fawl a gorfoledd, rheoledd y rhyw,
Yn ddilyth a ddylech tra byddech chwi byw;
Gweithred anghenrhed i'ch ened ych hun,
A hir oes i minne, iach fodde, i chwi, y fun;
Am wrando ar fy nghwyn a'm f'einioes yn fwyn,
A rhoddi'n rhinweddol amserol im swyn.

Nodiadau