Gwaith Islwyn (Cyfres y Fil)/Uffern

Gwaith Islwyn (Cyfres y Fil)
Ystorm ar y Bryniau
gan William Thomas (Islwyn)
Ystorm ar y Bryniau

UFFERN

O! Y dorf
Y cauwyd yma arnynt, heb i waedd
Nac adsain godi i rybuddio 'r byd.
Byth nid oes neb yn dychwel trwy y bedd,
I adrodd ffawd yr ynfyd aeth i lawr
Ar ddylif o bleserau. Mae y byd,—
Sy'n fflamio trwy ei greigiau geirwon byth,
Heb wlith ond gwaed y damnedigion tru
Yn rhuddo brig y fflam, a'u damniol chwys,
Wrth lusgo 'r gadwyn farnol drom,—
Yn ymgaledu yn y dwyfol dân
Yn gyfan byth i losgi, a'r ffordd o'i ol
Trwy ddyfnder tragwyddoldeb byth yn fwg.

Y wlad anaele hon, mae'n nos i ni;
A chauadlenni 'r cnawd, a thrwch y bedd
A'i holl gysgodion, rhyngom. Acw gwel,
Ar ddibyn tywyll amser, Angau erch,—
Ag oesoedd o fynwentau tan ei draed,
A'r ffordd y sanga'n agor ar ei ol
Yn ddyffryn maith di-wawr o feddau,—gwel
Y gelyn erchyll ar ei ddidrain fainc,
Oddiar adfeilion cenhedlaethau fil,
Yn hyrddio eu harswydlawn floeddiau'n ol
Fel taran fyllt oddiar ei darian drom,
Yn ol i ganol uffern, rhag i neb
Eu clywed, a deffroi cyn llamu dros
Ael amser i'r eigionau dieithr draw,
Sy a'u tonnau a'u tymhestloedd geirwon oll
Yn chwythu tua'r pell dragwyddol draeth,
Y traeth o dân tragwyddol, lle y mae
Y tonnau'n llifo'n dân o stormus for
A rhuddgoch lanw uchaf farnau'r Nef.

Plyg Annwfn engyrth frig ei fflamiau erch,
A noetha hi ei bronnau llawn o waed,
Llawn tân ac ysgorpionau, tua phwynt
A rhedfa tragwyddoldeb.

Aml dorf
Pan newydd dirio ar ei gwynias lann,
A theimlo beth yw enaid noeth ar dan,
A gorwedd dan y ffaglau greidiol sydd
Yn gwlawio o wybrenau dicaf Duw
Yng nghanol poethwynt stormus,—aml dorf
A welwyd ar ei bannau myglyd hi
Yn uno'u lleisiau oll i anfon gwaedd
O rybudd hyd bellenig lannau'n byd.
Mae llen a nos o feddau ar y ffordd.

Mae'r ffordd i ddistryw, fel o'r blaen, yn llefn
A theg i olwg dyn, ac oes ar oes
Yn torfu iddi, un yn gwthio 'r llall
I lawr dros ael y bedd. Ofer dweyd!
Ni fynnent gredu pe cyfodai un
Oddiwrth y meirw, oddiwrth y llu
Sy'n marw eilwaith, eilwaith yn ymdroi
Ar wely o dân, a'r cnawd-lenni o'u cylch
Yn llosgi trwyddynt, eto yn parhau
Yn gyfan ac yn anrheiddiadwy byth.
Pe codai un o'r rhain yn wyllt ei drem
O ddyfnder uffern, yn ei wisg o dân,
Yn wlyb o'r gawod ruddwawr, aruthr wedd,
A'r fflamiau yn dyferu hyd-ddo i lawr,
Gan gynneu'r creigiau'n oddaith dan ei draed,
Ni chredent hwy.

Nodiadau[golygu]