Gwaith Mynyddog Cyfrol 1/Y Llwynog a'r Fran

Gwaith Mynyddog Cyfrol 1
Caniadau
gan Richard Davies (Mynyddog)
Caniadau

Y LLWYNOG A'R FRAN

UN diwrnod aeth brân i lawr i'r glyn,
Ac yno ar lan y lli,
Hi godai grystyn o fara gwyn, gwyn,
Ac ymaith i'r coed a hi;
Ym mrigau hen dderwen fawr uwchben,
Disgynnai ar gangen lân,
Ar hyn dyma lwynog at fôn y pren,
A gwelai y crystyn a'r frân.

"Wel O!" meddai'r llwynog, "y mae hi'n un lân,
Mae'n curo yr adar bob un;
Y fi ydyw honno," dywedai y frân,
Gan siarad â hi ei hun;
Ni welais un harddach erioed ar bren,"
Dywedai y llwynog yn hy,
Mi welais gryn lawer o adar y nen,
Ond welais i 'rioed y fath blu."

Ysgydwai'r hen frân ei hadenydd mor llon,
A'r llwynog mor barod ei ddawn,
A ddwedai,—"Mae deryn mor hardded a hon,
'Rwy'n sicr, yn canu yn iawn."
Wrth glywed fath ganmol, gwirionodd y frân,
A balchder a lanwodd ei bryd,
Agorodd ei phíg, a dechreuodd ei chân,
A'r llwynog gai'r bara i gyd.

Os gwelwch chwi lwynog o ddyn ar ryw dro,
A'i eiriau yn weniaith di-sen,
Gochelwch ei weniaith rhag ofn iddo fo
Gymeryd eich tamaid o'ch pen;

Pan glywch chwi ryw siarad nodedig o fwyn,
A chanmol eich glendid a'ch cân,
Wel, cofiwch ar unwaith y llwynog yn dwyn
Y crystyn o bigyn y frân.
Chwef. 21, '73.