Gwaith Sion Cent/Y Beirdd

Gwaith Sion Cent

gan Siôn Cent

golygwyd gan Thomas Matthews

IX.

Y BEIRDD.

CYMRY hy, cam y rheol,
Cymry a'u ffug Cymraeg ffol,
Pam hesgyd gwir, hyd gair hardd,
Profi hyn a wnel prifardd.
Dau ryw awen, dioer ewybr,
A fu'n y byd loew-bryd lwybr,-
Awen gan Grist ddidrist ddadl,
O iawn dro awen drwyadl,
Hon a gafas yn rasawl
Proffwydi a meistri mawl,
Englyn saint angylion Seth,
Aur dyfiad groew fydr difeth;
Awen arall, nid call cant
Ar gelwydd fydr argoeliant,
Yr hon a gafas gair hy,
Camrwysg prydyddion Cymru.

Pob prydydd a newydd nôd,
Perigl a'i weniaith parod,
Medru dwy art, nid mydr da,
'Mogel araeth am glera;
Os moliant yn oes milwr,
Er gwn, oes, a gân i wr.

Crefft annog ydyw gogan,
Celwydd ar gywydd a gân,
Yn haeru bod gwin iraidd,
A medd, lle hyfer y maidd;
Hefyd haearn, gair hoew-fainc,
Yn ffrom bwrw cestyll yn Ffrainc;
Rolant ail Arthur rylew,
Ym mrwydr ymladd, lladd fal llew;

Y cweryl, och, nas gwyl gwyr
Ei ystod drwg a'i ystyr.
Canmol dyn tlawd, wawd wadu,.
Yn fwy na duw anfwyn du,
Mwy nag iarll mynig aurllawr,
Ior mwy nag amherawdr mawr;
A'r gwr mul, a gâr mawlair,
A'i crêd fal llw ar y crair.
O Dduw, p'un ffolaf o ddau,
Y gŵr, er prydydd gorau?
Os prydu ferch yn serchog,
Neu wraig cu, myn y wir grog,
Ni bu Fair, pen diwairdon,
Na haul, mor ganniad a hon.
Os cablu heb allu bod,
Arglwydd neu frenin eurglod,
Costog yw cestog ewin,
Chwannog a chrestog a chrin,
Neu ba ddiawl ni bu ddolef,
Neu gi a fai waeth nag ef?
Awen yw hon wan i hawl,
Offwrn natur uffernawl.

Ysbryd da naws berw y taid,
Nawdd Duw, celwydd ni ddywaid;:
Na thwyll weniaith na saethug,
Na ffalst gerdd gelwydd, na ffug..
Pob celwydd yn nydd a nod
Bychan, mae ynddo bechod;
A dyst ar hyn derfyn da,
Ffwl ar lyfr Ffolicsena,
Neu lyfr Erculys, brys bro,
Neu Ďaitys, ond mynd ato;
Iaith y gwyr, gwaith agored,
A'r celwydd, grefftydd digrêd

A ddengys a bys, bai aeth,
Aed iawn i hangrediniaeth;
Bryd arfain barod arfoll,
Brydyddion Iddewon oll.
Od oes prydydd wydd ddiwisg,
O Gymro hun ddi-gamrwysg
O gwyr ateb gair ato
O'i fin atebed y fo.

Nodiadau