Hanes Porthmadog ei Chrefydd a'i Henwogion/Griffith, Samuel

← Greaves, John Whitehead

Hanes Porthmadog ei Chrefydd a'i Henwogion gan Edward Davies, Penmorfa

Griffith, William →

GRIFFITH, SAMUEL (1834—1908).—Meddyg, a mab i Mr. Samuel Griffith, Saddler, Tremadog, a aned yno yn y flwyddyn 1834. Bu'n dilyn crefft ei dad hyd yn 17eg oed. Yr oedd er yn ieuanc yn fachgen bucheddol, a bu am gyfnod ei faboed yn aelod ffyddlon gyda'r Methodistiaid yn Nhremadog. Ymroddodd i ddiwyllio'i hunan, gan wneuthur defnydd da o'i oriau hamdden. Yn 1851 gadawodd fainc y sadler, gan fyned yn egwyddor—was at y meddyg Rowland Williams, Tŷ Nanney, Tremadog. Yn 1859 aeth yn llwyddiannus trwy ei arholiad meddygol, ac ymsefydlodd ym Mhorthmadog lle y daeth yn feddyg llwyddiannus a chymeradwy, a chylch ei ymarfer yn eang. Cymerai ran flaenllaw ym mywyd cyhoeddus y dref. Bu'n Gadeirydd y Bwrdd Lleol am flynyddoedd; yn aelod o Fwrdd y Gwarcheidwaid, y Bwrdd Ysgol, a'r Cyngor Dinesig. Bu hefyd yn Gadeirydd y Feibl Gymdeithas am dymor maith. Yr oedd yn feddiannol ar gymhwysderau amlwg i weithredu ar bwyllgorau; nodweddid ef â rheswm cyffredin cryf, gwelediad clir, a barn aeddfed. Yr oedd yn amddiffynnwr cadarn i'r gwan, ac yn noddwr pur i'r tlawd a'r angenus, ac nid oedd a'i cyhuddai ef o wneuthur cam â gwr yn ei fater. Yn grefyddol, Eglwyswr selog ydoedd; a bu'n athraw llafurus yn Ysgol Sul St. Ioan am flynyddoedd. O ran ei ddaliadau gwleidyddol, Ceidwadwr ydoedd. Treuliodd ei oes faith