Rhigymau'r Ffordd Fawr/Y Ffordd Fawr

Rhigymau'r Ffordd Fawr

gan Dewi Emrys

Y FFORDD FAWR.

Edrych arni yn dirwyn ymaith
Fel rhuban arian ymhell o'th ddôr!
Ymdeifl am yddfau'r mynyddoedd uchel,
A gwingo i lawr hyd ymylon môr.
Am f'enaid innau try'r llinyn gwyn,
A phwy a ddetyd y cwlwm tyn?

Edrych arni yn cyrchu'r gorwel!
Ba les dy gyngor? Rho im dy law!
Cans gwell na syrffed yw'r blys anniwall
A'm deil i'w chanlyn i'r pellter draw.
Dichon na theimlodd dy enaid di
Daerni annirnad ei gafael hi.

Edrych arni yn dianc ymaith.
I'r glesni eang yn dorchau byw!
Blinodd enaid ar ffin a therfyn,
A delw o'i eisiau tragywydd yw;
Ac ni bydd aros nac esmwythau
I'r nwyd anorffwys sydd drwyddi'n gwau.

Edrych amni yn troi o'r golwg
A ffugio darfod, er denu 'mryd!

Eithr pan ddilynwyf bydd tro cyfrwysach
A llecyn glasach ymlaen o hyd.
Felly y'm hudir o awr i awr
Ar daith anorffen yr ymbil mawr.

Dichon y'm gelwi yn wrthryfelwr,
Eithr mwy na therfyn yw dyn o hyd.
Bwriodd ffordd dros y cefnfor llydan,
Plannodd ei droed yn eithafoedd byd;
Ac ni cheir dewin tan haul y nef
A ddwed lle derfydd ei siwrnai ef.

Eithr pwy a ddilyn ei ymdaith heddiw
Na ddaw i fangre'r didostur hedd?
Collir ei gamre mewn niwl anghyffred,
A'r tyst agosaf fydd carreg fedd.
Yno bu'r holi mawr erioed,
A'r chwilio ofer am ôl ei droed.

Nodiadau